گاهی اوقات به دنبال ایجاد تغییرات مدیریت داده در یک سازمان، مشکلاتی برای اتاق‌های سرور ایجاد می‌شود که بعضا غیرقابل جبران هستند. بدون شک ترجیح داده می‌شود که کسب و کار‌ها قبل از وقوع بحران، اقدامات مناسبی را برای محافظت از اتاق سرور خود انجام دهند. با این وجود بسیاری از شرکت‌ها این مسئله را جدی نمی‌گیرند و زمانی که به دلایل مختلف اتاق‌های سرور مختل می‌شوند، یا پس از اینکه خبر رویداد مشابه در یک شرکت دیگر به گوش برسد؛ در مورد تعمیر و نگهداری سرورها تصمیم می‌‌گیرند.

مشکلات رایج اتاق سرور در محل

قبل از تلاش برای تعیین بهترین روش برای ایجاد امن‌ترین و در عین حال مقرون‌به‌صرفه‌ترین ابزار ذخیره‌سازی داده‌‌های خود، مهم است که بدانید اتاق‌‌های سرور محلی، به خودی خود دچار مشکل نمی‌شوند. در عوض، نقاط آسیب خاصی وجود دارد که می‌تواند داده‌ها را تحت تاثیر قرار دهد که باید مطمئن شوید از آن‌ها محافظت می‌کنید. ممکن است تصمیم بگیرید که بهتر است زیرساخت‌های خود را به یک مرکز مشترک خارج از سایت منتقل کنید یا ممکن است ترجیح دهید آن‌ها را در خانه نگه دارید. در هر صورت، وقتی تهدیدات سرور خاصی را که اغلب مشکل دارد برطرف می‌کنید؛ می‌توانید به­طور چشمگیری خطر را به حداقل برسانید.

بیایید نگاهی به برخی از بهترین روش‌‌های اساسی برای نگهداری سرور‌ها بیندازیم که به ایمن نگه داشتن داده‌‌های محلی و در دسترس نگه داشتن آن‌‌ها برای نیاز‌های کسب‌وکارتان کمک می‌‌کند.

1. کنترل ناکافی دما

برای حفظ فضای امن برای سرور‌های محلی خود، باید شرایط فیزیکی مناسبی را برای آن‌ها ایجاد کنید.

این کار شامل قرار دادن سرور‌ها در منطقه ای است که کنترل دمای مناسبی دارد. هوای اطراف سخت­افزار شما باید در محدوده‌ای باشد که از آسیب رساندن گرما به سرور‌های شما جلوگیری کند. به­طور معمول این محدوده بین 18 تا 27 درجه سانتی‌گراد است. در این شرایط نه تنها باید دمای اتاق سرور را در نظر بگیرید، بلکه دمای خارج از اتاق مانند نور مستقیم خورشید یا عوامل دیگر نیز ممکن است دما را افزایش دهند. به علاوه، سرور‌های شما نیز گرما تولید می‌‌کنند که نیاز به استفاده از یک خنک‌کننده­ی مناسب را افزایش می‌دهد. در حالت اید‌ه‌ال، باید مطمئن شوید که می‌‌توانید دمای اتاق را جدا از بقیه امکانات کنترل کنید. سرور‌های بی‌شماری به دلیل گرمای محیط از بین رفته‌اند.

اقدامات پیشگیرانه:

  • یک سیستم HVAC اختصاصی برای اتاق سرور خود نصب کنید تا دمای مطلوب را حفظ کنید.
  • یک سیستم خنک­کننده اضافی را برای اطمینان از تنظیم مداوم دما، حتی اگر یک واحد از کار بیفتد، اجرا کنید.
  • با استفاده از سنسور‌ها و یک سیستم نظارت متمرکز، سطوح دما را به طور مرتب کنترل و ثبت کنید.
  • تعمیر و نگهداری دور‌های سیستم‌های خنک­کننده را برای اطمینان از عملکرد موثر آن‌ها انجام دهید.
  • از عایق‌بندی و آب‌بندی مناسب اتاق سرور برای به حداقل رساندن تأثیر نوسانات دمای خارجی، اطمینان حاصل کنید.

اقدامات اصلاحی:

  • اگر دما از محدوده­ی توصیه شده فراتر رفت، سریع علت را بررسی کرده و اقدامات اصلاحی انجام دهید.
  • خرابی واحد‌های خنک‌کننده را بررسی کنید و در صورت نیاز آن‌ها را تعمیر یا تعویض کنید.
  • محل قرارگیری سرور‌ها را ارزیابی کنید و از جریان هوای مناسب برای جلوگیری از ایجاد نقاط داغ اطمینان حاصل کنید.
  • برای بهینه‌سازی راندمان خنک‌کننده، راهکار راهروی گرم/ سرد را در نظر بگیرید.
  • در صورت خرابی سیستم خنک‌کننده، یک برنامه­ی اضطراری مانند واحد‌های تهویه­ی مطبوع قابل حمل یا جابه‌جایی موقت سرور‌های حیاتی داشته باشید.

2. تهویه ناکافی

به­طور مشابه، شما باید مطمئن شوید که فضای کافی در اطراف تجهیزات شما برای گردش هوا وجود دارد. میزان فضایی که نیاز دارید؛ به تجهیزات شما بستگی دارد، اما همه­ی دستگاه‌‌های ذخیره‌سازی داده،‌ تولیدکننده­ی گرما هستند و برای اطمینان از گرم نشدن بیش از حد، به گردش هوا نیاز دارند. تهویه­ی ضعیف، منجر به اختلال در فرآیند خنک کاری می‌شود. 

بنابراین، اگر فضایی که برای سرور‌های خود استفاده می‌کنید؛ به اندازه­ی کافی کوچک است که باید آن‌ها را روی هم قرار دهید؛ مطمئن شوید که از رک‌های سرور اختصاصی با فضای خالی در بین آن‌ها، استفاده می‌کنید، نه اینکه سرور‌ها را روی هم چینش کنید.

اقدامات پیشگیرانه:

  • برای اطمینان از جریان هوا و تهویه مناسب، یک ارزیابی کامل از چیدمان اتاق سرور خود انجام دهید.
  • از سازه‌های متخلخل در راهروی سرد استفاده کنید تا هوای خنک از طریق رک‌های سرور جریان یابد.
  • اطمینان حاصل کنید که رک‌های سرور فضای کافی برای تسهیل گردش هوا را فراهم می‌کنند. 
  • فیلتر‌های هوا را در سیستم خنک‌کننده خود به­طور مرتب و دوره­ای تمیز کنید تا از تجمع گرد و غبار جلوگیری کنید.

اقدامات اصلاحی:

  • اگر متوجه نقاط داغ یا جریان هوای ناکافی شدید؛ چیدمان اتاق سرور خود را برای بهبود تهویه تغییر دهید. 
  • برای افزایش گردش هوا در رک، با سیستم‌‌های فن داخلی به رک‌‌های سرور، عملکرد دستگاه‌‌های خود را ارتقا دهید.
  • برای هدایت هوای خنک به مناطقی با تهویه­ی ضعیف، فن‌های اضافی یا محرک‌های هوا نصب کنید.
  • برای توزیع بهتر هوا و مدیریت کابل‌‌ها، یک سیستم کف بلند را در نظر بگیرید.

3. سطوح رطوبت نامتعادل

به خاطر داشته باشید که دما تنها نگرانی از شرایط محیطی نیست که بر مکان و عملکرد سرور‌های شما تأثیر می‌گذارد. رطوبت کنترل شده به همان اندازه مهم است. رطوبت بالا می‌تواند منجر به زنگ‌زدگی، خوردگی، اتصال کوتاه و حتی رشد قارچ شود که می‌تواند تجهیزات را تحت تاثیر قرار دهد. رطوبت بسیار کم در هوا نیز نگران کننده است، زیرا یک محیط بسیار خشک می‌تواند منجر به تخلیه­ی الکترواستاتیکی شود که به نوبه خود می‌تواند باعث نقص و آسیب سیستم شود.

همچنین از داده‌های خود در برابر منابع خاصی از رطوبت محافظت کنید. تعیین کنید که لوله‌های ساختمان شما کجا هستند و مطمئن شوید که نمی­توانند در سرور‌های شما نشت کنند.

اقدامات پیشگیرانه:

  • یک سیستم نظارت بر رطوبت را برای ردیابی و حفظ سطوح بهینه رطوبت در اتاق سرور خود نصب کنید.
  • برای عملکرد بهینه­ی سرور، سطوح رطوبت نسبی را بین 45 تا 55 درصد حفظ کنید.
  • از یک رطوبت‌گیر اختصاصی برای حذف رطوبت اضافی از هوا در دوره‌های رطوبت بالا، استفاده کنید.
  • برای جلوگیری از تخلیه­ی الکترواستاتیک، یک مرطوب‌کننده برای اضافه کردن رطوبت به هوا در دوره‌های خشک نصب کنید.

اقدامات اصلاحی:

  • اگر متوجه علائم آسیب رطوبت، مانند زنگ‌زدگی یا خوردگی شدید، به­سرعت منبع را بررسی کرده و اقدامات اصلاحی انجام دهید.
  • اگر رشد قارچ را تشخیص دادید؛ تجهیزات آسیب دیده را جدا کنید و با یک سرویس تمیزکننده­ی حرفه‌ای، برای حذف کپک مشورت کنید.
  • اگر تخلیه­ی الکترواستاتیکی رخ داد؛ آسیب به سرور‌های خود را ارزیابی کنید و اجزای آسیب دیده را جایگزین کنید.
  • نصب یک سیستم تشخیص نشت آب را در نظر بگیرید تا از هرگونه نشت احتمالی در نزدیکی اتاق سرور خود مطلع شوید.

4. ارتعاش بیش از حد

سایر خطرات محیطی بالقوه شامل ارتعاشاتی است که می‌تواند ‌هارددیسکی که به سرعت در حال چرخش است را مختل کند یا برد‌ها و تراشه‌هایی را که باعث کارکرد درست سیستم‌های شما می‌شوند؛ از جای خود خارج کند. حتی خراش‌‌های کوچک، به‌ویژه روی ‌هارددیسک، می‌‌تواند داده‌‌هایی را که سخت برای حفظ آن‌ها کار می‌‌کنید؛ از بین ببرد.

خارج از عوامل طبیعی مانند زمین لرزه، لرزش معمولاً نتیجه­ی حرکت سرور یا برخورد به آن است. اگر سرور‌ها بیش از حد به راهرو‌ها یا دیوار‌های بیرونی نزدیک باشند؛ بیشتر در معرض تکان‌‌های ناشی از ارتعاش ماشین‌آلات و افرادی هستند که از آنجا عبور می‌‌کنند.

اقدامات پیشگیرانه:

  • رک‌های سرور را با ویژگی‌های تعدیل‌کننده­ی لرزش داخلی با استفاده از دمپر‌ها نصب کنید.
  • از تشک‌ها یا پد‌های ضد لرزش زیر رک‌های سرور خود برای جذب ضربه استفاده کنید.
  • اطمینان حاصل کنید که اتاق سرور شما دور از مکان‌‌های پرتردد مانند راهرو‌ها یا اسکله‌‌های بارگیری قرار دارد تا خطر ضربه‌‌های تصادفی یا تکان خوردن به حداقل برسد.
  • برای جلوگیری از ایجاد مزاحمت تصادفی توسط پرسنل غیرمجاز در اتاق سرور، کنترل‌‌های دسترسی دقیق را به اتاق سرور خود اعمال کنید.
  • به­طور منظم هرگونه قطعات شل یا سخت‌افزار نصب شده را بازرسی و سفت کنید تا از جابه‌جایی آن‌ها جلوگیری شود.

اقدامات اصلاحی:

  • ترجیحا اتاق سرور خود را به مکانی با ثبات‌تر یا کم ترددتر، دور از منابع ارتعاش احتمالی، تغییر دهید.
  • اگر سروری تکان خورده یا دچار اختلال شده است، آن را به دقت بررسی کنید تا اگر قطعاتی آسیب دیده یا جابه‌جا شده، اقدامات لازم را برای تعمیر یا تعویض قطعات آسیب دیده انجام دهید.
  • در صورت وقوع زلزله یا لرزش شدید، آسیب به سرور‌های خود را ارزیابی کنید و در صورت لزوم با یک متخصص حرفه‌ای مشورت کنید.

5. بهم ریختگی و بی­‌نظمی

اتاق سرور را تا آنجا که لازم است؛ مرتب نگه دارید. مطمئن شوید که کابل‌ها ایمن هستند و خطر آسیب دیدگی بر اثر ضربه روی آن‌ها وجود ندارد. احتمالاً یک واحد توزیع برق در این زمینه به شما کمک خواهد کرد.

اقدامات پیشگیرانه:

  • برای جلوگیری از انباشته شدن زباله‌‌ها، یک پاک‌سازی اساسی را در اتاق سرور خود اجرا کنید.
  • از راه‌حل‌‌های مدیریت کابل، مانند سینی کابل، بند زیپ، یا تسمه‌‌های نوار چسب برای مرتب نگه داشتن سیم‌‌ها استفاده کنید.
  • روی یک PDU با کیفیت بالا با ویژگی‌های مدیریت کابل داخلی سرمایه­گذاری کنید.
  • رویه‌‌های برچسب‌گذاری و مستندسازی واضح را برای اتاق سرور خود ایجاد کنید.
  • تمیز کردن و سازماندهی کامل اتاق سرور را در دوره­های زمانی منظم در دستو کار قرار دهید.

اقدامات اصلاحی:

  • برای آزاد کردن فضا و کاهش بهم ریختگی، تجهیزات و کابل‌های منسوخ یا بلااستفاده را شناسایی و حذف کنید.
  • به محض این­که خطر را شناسایی کردید؛ کابل یا سیم‌هایی که خطر قطع شدن دارند؛ تغییر مسیر داده یا ایمن کنید.
  • در صورت وقوع یک حادثه عجیب، مانند انفجار کپسول آتش نشانی، ایمنی پرسنل را در الویت قرار دهید و سپس آسیب اتاق سرور خود را ارزیابی کنید. در نهایت، عملکرد اتاق سرور خود را مرور کنید و تغییرات لازم را برای جلوگیری از حوادث بعدی اعمال کنید.

6. نوسانات برق

از جمله رویداد‌های بالقوه‌ای که سرور‌های شما را تهدید می‌کند؛ قطع برق است. اطمینان حاصل کنید که سیستم شما با ارائه پشتیبان‌‌های برق اضافی - برای مثال یک ژنراتور مستقل، یا یک دستگاه منبع تغذیه بدون وقفه (UPS)- پوشش داده شده است.

اغلب، در صورت نوسانات جریان برق، را‌ه‌اندازی مجدد سیستم، سرور‌های شما را به عملکرد خود باز می‌‌گرداند، اما هیچ تضمینی در برابر آسیب شدید وجود ندارد. بنابراین هر کاری که می‌‌توانید انجام دهید تا از قطع شدن برق و افزایش فشار بر سرور‌های خود جلوگیری کنید. سیستم‌های پشتیبان برق باید به­طور منظم تست شده و همچنین نظارت شود. بهتر است کاستی‌‌های سیستم پشتیبان را در طول آزمایش شناسایی کنید تا در هنگام قطع برق واقعی مشکلات برطرف شده باشند. 

مهم نیست که چه چیزی باعث قطع برق یا بروز مشکل در سیستم شما می‌شود، اگر یک سیستم پشتیبان مناسب داشته باشید، در صورت نیاز اطلاعات را حفظ خواهید کرد.

اقدامات پیشگیرانه:

  • روی سیستم‌های یو پی اس با کیفیت بالا و ظرفیت کافی برای تامین فضای پشتیبان برای سرور‌ها و تجهیزات حیاتی خود سرمایه‌گذاری کنید.
  • اجرای طرح جامع افزونگی برق، شامل چندین واحد UPS و ژنراتور.
  • سیستم‌‌های پشتیبان برق خود، (از جمله باتری‌‌های UPS و ژنراتور‌ها) را به­طور مرتب، آزمایش و نگهداری کنید.
  • اجرای یک سیستم محافظ برق را برای حفاظت از سرور‌ها در برابر نوسانات برق، جهش‌ها و سایر اختلالات الکتریکی در نظر بگیرید.

اقدامات اصلاحی:

  • در صورت قطعی برق، به سرعت وضعیت را ارزیابی کنید و سیستم‌های پشتیبان برق خود را در صورت نیاز فعال کنید.
  • پس از یک رویداد غیرمنتظره ، عملکرد سیستم‌‌های پشتیبان برق خود را بررسی کنید و تنظیمات یا ارتقا‌های لازم را برای بهبود اثربخشی آن‌ها انجام دهید.
  • اگر مشخص شد که باتری‌‌های یو پی اس خالی یا ضعیف هستند، آن‌ها را به­سرعت تعویض کنید تا از قدرت پشتیبان­گیری اطمینان حاصل کنید.

7. اعمال بدخواهانه­‌ی عمدی

نگرانی‌های مربوط به خرابکاری عمدی را نباید نادیده گرفت. مهم نیست که این مشکل چقدر برای شما بعید به نظر می‌رسد. نقض امنیت همیشه یک احتمال است و اطمینان از محافظت از سرور‌ها در برابر متجاوزان فیزیکی و سایبری بسیار مهم است.

اگر یک نفر داده‌‌های شما را بدزدد یا موفق به نصب کد ویروسی در سیستم شما شود؛ حداقل اتفاقی که می‌افتد این است که نمی‌توانید کار‌های خود را طبق معمول انجام دهید. دوربین‌های امنیتی را نصب کنید تا از هر کسی که بدون مجوز وارد اتاق سرور شما می‌شود؛ عکس بگیرید. ایده‌آل، این است که داده‌های ضبط شده توسط دوربین برای بازیابی و مشاهده در صورت بروز نقض امنیتی باید بایگانی شوند. قفل‌های اساسی و مناسب را در خود اتاق سرور و همچنین روی هر رک سروری نصب کنید. 

اقدامات پیشگیرانه:

  • یک سیستم کنترل دسترسی قوی (از جمله اسکنر‌های بیومتریک، کارت‌‌های کلید یا کد‌های پین) را اجرا کنید تا ورود به اتاق سرور را فقط برای پرسنل مجاز محدود کنید.
  • یک پروتکل امنیتی واضح برای اعطا و لغو امتیازات دسترسی ایجاد کنید تا خطر دسترسی غیرمجاز را به حداقل برسانید.
  • دوربین‌های امنیتی با کیفیت بالا با قابلیت دید در شب را برای نظارت بر اتاق سرور خود نصب کنید و اطمینان حاصل کنید که فیلم به­طور ایمن ذخیره شده و به­راحتی قابل بازیابی است.
  • برای محافظت از سرور‌های خود در برابر تهدیدات سایبری، یک طرح جامع امنیت سایبری را اجرا کنید.
  • به کارکنان خود در مورد اهمیت امنیت فیزیکی و سایبری آموزش دهید.

اقدامات اصلاحی:

  • در صورت بروز نقص امنیتی، سرور‌های آسیب دیده را به­سرعت ایزوله کرده و آن‌ها را از شبکه جدا کنید.
  • با متخصصان باتجربه­ی امنیت سایبری کار کنید تا هرگونه آسیب‌پذیری در امنیت اتاق سرور خود را شناسایی و برطرف کنید و برنامه­ای برای جلوگیری از نقض‌های بعدی ایجاد کنید.
  • پروتکل‌‌های امنیتی و اقدامات کنترل دسترسی خود را بر اساس یافته‌‌های تحقیق، بررسی و به‌روزرسانی کنید تا از محافظت مداوم در برابر اعمال سوء قصد عمدی اطمینان حاصل کنید.

راهکارهای جایگزین اتاق سرور

در طول این مقاله، چالش‌‌های حفظ و نگهداری از اتاق سرور را مورد بحث قرار دادیم. در حالی که ایجاد و نگهداری یک اتاق سرور در محل یک رویکرد رایج برای مشاغل است؛ ممکن است راه‌حل‌های جایگزین را انتخاب کنید. ارائه‌دهندگان خدمات مدیریت شده (MSP) و ارائه‌دهندگان ابری، گزینه‌های جایگزینی را برای مشاغلی ارائه می‌دهند که به دنبال بهینه‌سازی زیرساخت سرور و کاهش خطرات احتمالی مانند مواردی که در این مطلب در مورد آن‌ها صحبت کردیم، هستند.