اكنون كه تصمیم به ساخت یك مركز داده گرفته¬اید، حق دارید كه بهترین  انتخاب (یا یكی از مناسب‌ترین انتخاب‌ها) را انجام دهید تا موفقیت‌تان را  تضمین كنید. كار واقعی ساخت مركز داده از هم‌اكنون شروع می‌شود. معمولاً  اولین طراحی شما از یك مركز داده بهترین طراحی نیست و بسیار خام و خشن است.  در طراحی‌های اولیه ترتیب زمانی و منطقی رعایت نمی‌شود و یك دید كلی ترسیم  شده است. 

                                

برای مثال، اگر تصمیم دارید مركز داده را در ساختمان‌های موجود شركت به  جای ساختمان‌های جدید راه‌اندازی كنید؛ به یك ایده خوب و پخته از نظر فنی  نیاز دارید تا به چشم‌انداز ذهنی‌تان برسید. چون ساخت‌وساز در ساختمان‌های  جدید به شما انعطاف‌پذیری بیشتری می‌دهد و راحت‌تر می‌توانید استانداردها و  ملزومات را رعایت كنید اما در ساختمان‌های قدیمی و موجود این انعطاف‌پذیری  را ندارید؛ بنابراین باید طراحی و ایده‌ بسیار قوی‌تری داشته باشید.

یكی از كلیدهای اصلی طراحی خوب مركز داده در سازمان‌ها؛ متمركز نكردن تمام  امكانات در اتاق سرور است. یك مركز داده فقط چندین رك و چهار دیوار اطراف  این رك‌ها نیست. بلكه تعدادی اتاق و محفظه‌های محصور شده خارج از فضای اصلی  مركز داده می‌تواند بسیار مفید باشد و عملیات‌ زیرساخت IT، را تسریع ببخشد.

در اینجا، می‌توان اتاق‌های مختلفی برای یك مركزداده لایه‌بندی‌شده، تعریف  كرد. اغلب هدف از طراحی‌های مختلف، برآورده كردن نیازهای گوناگون یك شركت و  سازمان است. یك اسكله بارگیری براساس نیازهای شركت می‌تواند بسیار بزرگ یا  بسیار كوچك باشد. اندازه این اسكله باید در طراحی لحاظ شود. ممكن است  شركتی، مركز داده‌ای جمع‌وجور طراحی كند كه نیاز به اتاق‌های گوناگون  ندارد.

اهمیت جداسازی اتاق‌ها

طراحی­ای خوب تلقی می‌شود كه تجانس و هم‌خوانی در آن رعایت شده باشد. برای  مثال، در یك خانه آپارتمانی، هیچ‌گاه سرویس بهداشتی در آشپزخانه یا اتاق  پذیرایی قرار ندارد. در مركزداده نیز همین‌طور است. قراردادن همه‌چیز در یك  اتاق سرور می‌تواند ناكارآمدی، زشتی و حتی خطرآفرینی به همراه داشته باشد.

برای بهینه‌سازی سیستم سرمایشی، باید از رك‌های غیرضروری، تجهیزات جانبی  تزئینی و در نظر گرفتن فضایی بیش از نیاز، اجتناب كرد. یك طراحی غیرحرفه‌ای  معمول دیگر در مراكزداده، نصب رك‌ها باهم قبل از قرار دادنشان در یك ردیف  است.

در نتیجه، اتاق‌های سرور باید از موارد اضافی مانند كابل‌ها، جعبه‌های  منبع‌ تغذیه اضافی و چیزهای دیگر انباشته نشوند. شاید به نظر برسد این  اتاق‌ها به طراحی شما كمك كرده‌اند ولی غیراصولی و نامناسب‌ هستند. برای  شناخت بیشتر درباره طراحی اتاق‌های سرور جداگانه در مركزداده، نگاهی به  پیشنهادات شركت سیسكو در انتخاب بهترین امكانات کاربردی در مراكزداده و  مناسب كسب‌وكار، می‌اندازیم:

اتاق ذخیره‌سازی: جداسازی اتاقی به عنوان ذخیره‌سازی، از  مركز داده اصلی، بهترین راه‌حل برای نگه‌داری سرورهای قدیمی، كابل‌های  انشعابی و دیگر تجهیزات باقی‌مانده از اتاق سرور اصلی است. به علاوه، از  شلوغی بیش از حد مركزداده و تبدیل شدنش به یك فضای به‌هم‌ریخته با تغییر  جریان هوای محدود جلوگیری می‌كند. به طور طبیعی کارکنان، مراقبت و محافظت  بیشتری از تجهیزات ذخیره‌سازی نسبت به دیگر بخش‌ها به عمل می­آورند زیرا  حساسیت‌هایی وجود دارد كه باید رعایت شوند.

اتاق ذخیره‌سازی مجزا، امكان برآورده كردن این نیازها را فراهم می‌كند.  اگر مشتریان هم اقدام به بازدید از مركز داده كنند، تحت تاثیر این جداسازی و  نظم‌دهی قرار می­گیرند. اندازه اتاق ذخیره‌سازی متناسب با اندازه مركزداده  است. در بیشتر سازمان‌ها، اتاق ذخیره‌سازی، فضای محدود و جمع‌وجوری است كه  نه زیاد بزرگ و  نه زیاد كوچك است. اتاق بزرگ‌ به تدریج مصارف دیگری خواهد  یافت و تبدیل به محل نگه‌داری تجهیزات اضافی و بلااستفاده می‌شود كه این  خوب نیست.

اتاق مدیا و پشتیبان‌گیری: محدودكردن ورود پرسنل به اتاق  سرور؛ از آلودگی و به­هم ریختگی اتاق جلوگیری می‌كند، ولی احتمالاً خطای  انسانی را افزایش می‌دهد و هزینه‌های بیشتری به­همراه خواهد داشت.  بنابراین، تعبیه كردن یك اتاق (یا چندین اتاق) برای كارهای مدیا و  پشتیبان‌گیری مفید است.

به‌خصوص اگر شما روی مركز داده خود اطلاعات مراكز دیگر را نگه‌داری و  پشتیبان‌گیری می‌كنید، جداسازی اتاق مدیا كمك می‌كند از پوشش‌های ضدحریق  استفاده كنید تا حفاظت بیشتری از اطلاعات به عمل آورید بدون اینكه نیاز به  سنگین كردن اتاق سرور باشد. اضافه كردن یك اتاق به طراحی مركزداده برای  نگه‌داری اطلاعات پشتیبان، عملیاتی و كاربردی است؛ اگرچه گاهی محدودیت‌های  فیزیكی موجب می‌شود این اتاق لوكس و غیرضروری به نظر برسد.

تجهیزات بالابری: اگر شركتی هستید كه تغییرات كم و نادری  در مركز داده‌تان رخ می‌دهد و رك‌های انگشت‌شماری را خرید و فروش یا تعویض  می‌كنید، یك اسكله بارگیری نیاز نخواهید داشت؛ اما اگر دائم در حال گسترش  مركزداده خود هستید و مرتباً باید رك‌ها و تجهیزاتی را جابه‌جا كنید، یك  اسكله بارگیری نیاز دارید. سعی كنید این اسكله و مكان، برای نگه‌داری  تجهیزات یا جابه‌جایی به اتاق سرور راهی نداشته باشد، تا امنیت و پاکیزگی  آن رعایت شود.

اتاق ابزار: جداسازی یك اتاق برای تجهیزات الكترونیكی، مانند باتری‌های UPS،  منبع‌تغذیه‌های سوییچ اولیه/ثانویه، یا تجهیزات زیرساختی مانند كابل‌های  ایزوله یكی از ضروری‌ترین نیازهای سرورها است. همانند دیگر اتاق‌ها، اتاق  ابزار نیز به خلوت شدن اتاق سرور اصلی و كاستن تجهیزات الكتریكی و  الكترومغناطیسی در اطراف سرورها كمك می‌كند و از آلودگی‌ها و احتمال برخی  تداخل‌های اشعه‌ای، ممانعت به عمل می‌آورد.

اتاق سرویس: در نظر گرفتن این اتاق در طراحی مركز داده  به سیاست‌های شما برای نگه‌داری و تعمیر سرورها بستگی دارد. اگر می‌خواهید  از خانه به مركز داده خدمات بدهید یا اینكه با شركت ثالثی برای نگه‌داری  تجهیزات شبكه قرارداد بسته­اید؛ مزایای متفاوتی كسب می‌كنید. مثلاً  نگه‌داری و تعمیر از راه دور به امنیت بیشتر سرورها كمك می‌كند و مركز داده  را از چشم پیمان‌كاران دور نگه می‌دارد.

اما اگر پیمان‌كار یا نیروهای استخدامی خودتان باید به تجهیزات رسیدگی  می­كنند، داشتن یك اتاق، برای نگه‌داری تجهیزات و وسایل مورد نیاز آن­ها و  جداسازی این تجهیزات از تجهیزات اتاق سرور، مفید است و مشكلات را كاهش  خواهد داد. بسته به اینكه چقدر فضا دارید و برنامه‌ریزی‌های شما چگونه است  می‌توان یك اتاق برای استقرار یك یا دو نفر نیروی انسانی خدماتی، در نظر  گرفت.

اتاق كنترل: اگرچه بسیاری از شركت‌ها ترجیح می‌دهند اتاق  كنترل یا مركز تلفن را برون‌سپاری كنند، اما می‌توان یك اتاق برای آن، در  مركزداده تعبیه كرد. از آنجایی که، لازم نیست این اتاق در مجاورت اتاق سرور  باشد، می‌توان در هر نقطه از فضای مركزداده ساخته و یا حتی به بیرون از  مركزداده انتقال داد. در اتاق كنترل، افراد باید به تأسیسات نظارت داشته  باشند، ولی لزوماً نیازی به دسترسی مستقیم آن­ها به تجهیزات مركز داده و  راه رفتن میان رك‌ها نیست.

نتیجه‌گیری

اتاق‌هایی كه در بالا پیشنهاد شده‌اند فقط یك هدف اصلی را دنبال می‌كنند:  اجتناب از دسترسی‌های غیرضروری به اتاق سرور و حفظ ظاهر تمیز و مرتب  تجهیزات. جلوگیری از دسترسی‌های غیرضروری باعث كاهش خطاهای انسانی ناخواسته  نیز می‌شود.

هم‌چنین، از شلوغی و به هم ریختگی این مکان­ها، جلوگیری می‌كند. بسته به  بودجه كنار گذاشته شده برای مركز داده جدید و برخی عوامل دیگر، ممكن است  برخی از این‌ اتاق‌ها بیهوده و بدون استفاده به نظر برسند. به هر حال، در  هنگام طراحی یك مركزداده علاوه بر اتاق سرور باید چندین اتاق دیگر هم در  نظر بگیرید تأسیسات و تجهیزات سخت‌افزاری شبكه، بیشترین كارایی و بهره‌وری  را داشته باشند.

در صورت نیاز به توضیحات بیشتر در مورد مرکز داده، می­توانید به کتاب "استاندارد زیرساخت مراکز داده TIA-942" انتشارات کانون نشر علوم مراجعه فرمایید.