ديگر انتخاب یک راه‌کار مرکزداده مانند گذشته ساده نیست. امروزه، صنعت مرکزداده انواع مختلفی از امکانات را دارد و شاهد طیف گسترده‌ای از اصطلاحات سردرگم‌کننده و گاها متناقض هستیم. برای مثال، می‌توان تفاوت‌های میان مراکزداده انترپرایز (Enterprise Data Centers) را با مراکزداده لبه (Edge Data Centers) در نظر گرفت. در حالی‌که این مراکزداده در بسیاری از امکانات و ویژگی‌های اساسی مانند سرور، توزیع برق، زیرساخت سیستم سرمایشی و غیره مشترک هستند؛ اما اهداف بسیار متفاوتی را دنبال می‌کنند. تا زمانی که مراکزداده برای موفقیت، بهره‌وری و عملکرد کسب‌وکارها مهم هستند؛ شرکت‌ها وظیفه دارند وقت بگذارند تا اطمینان حاصل کنند یک انتخاب خوب و متناسب با نیازهای خود انجام داده‌اند.
مرکزداده انترپرایز چیست؟
مرکزداده انترپرایز یا سازمانی یک مرکزداده خصوصی است که فقط برای استفاده یک سازمان و شرکت خاص طراحی و ساخته شده است. این مرکزداده می‌تواند براساس اهدافی مانند مصرف برق، پشتیبان‌گیری، امنیت یا مسایل اتصالات شبکه، در داخل یا خارج از محل سایت و دفتر شرکت مورد نظر باشد.
مانند بسیاری از اصطلاحات رایج در صنایع مختلف، عبارت «انترپرایز» (Enterprise) می‌تواند در صنعت مرکزداده هم معنای مختلفی داشته باشد و از آن برداشت‌های متفاوتی شود. اگرچه برخی اوقات به اشتباه «انترپرایز» را مساوی با مراکزداده مقیاس‌پذیر یا فوق مقیاس‌پذیر تصور می‌کنند و به جای یکدیگر استفاده می‌شوند ولی تعریف درست یک مرکزداده انترپرایز همان مرکزداده خصوصی یک سازمان و در تملک و مالکیت شرکت یا کسب‌وکاری با مشخصات و اندازه و ظرفیت تعریف شده است.
غول‌های فناوری مانند گوگل و فیسبوک، مراکزداده انترپرایز دارند ولی مراکزداده فوق مقیاس‌پذیر آن‌ها تنها گونه مراکزداده انترپرایز نیستند.
مزایای مراکزداده انترپرایز
سازگاری با نرم‌افزارهای کاربری خاص: این مراکزداده طوری ساخته می‌شوند و از امکانات و ویژگی‌هایی برخوردار هستند که برای مصارف اقتصادی، کسب‌وکارها، سازمان‌های بزرگ و شرکت‌های چند ملیتی و دارای شعب مختلف بزرگ و کوچک مناسب بوده و صرفه اقتصادی دارند. قابلیت حداکثر سازگاری با اهداف، کاربردها، نرم‌افزارها، سیستم‌ها و فرآیندهای سازمانی را دارند.
قابلیت مشاهده IT: به سازمان‌ها این اطمینان را می‌دهد که به صورت گسترده‌ای امکان نظارت و رهگیری بر زیرساخت فناوری اطلاعات و پیگیری مواردی مانند مصرف برق، پهنای‌باند، کاربران و اپلیکیشن‌ها وجود دارد. این ویژگی باعث می‌شود بتوان راحت‌تر نیازهای آینده را تخمین زد و برای ظرفیت‌ها و مقیاس‌های جدید برنامه‌ریزی کرد.
معایب احتمالی مراکزداده انترپرایز
هزینه‌های مالکیت و ساخت: برخی کسب‌وکارها قدرت مالی لازم برای طراحی، ساخت و تجهیز یک مرکزداده را ندارند. همچنین، در ادامه برای نگهداری و بهینه‌سازی مرکزداده با مشکل سرمایه‌گذاری روبرو بوده و به مرور دچار مشکلاتی برای تعمیر و تامین نیروی کار و موارد دیگر می‌شوند. به‌ویژه اگر بخواهند یک مرکزداده مقیاس‌پذیر بسازند؛ بار مالی بسیار سنگینی بر دوش آن‌ها خواهد افتاد و اگر سازمان یا شرکت کوچکی باشند؛ هزینه‌های زیاد ساخت مرکزداده هيچ توجیهی برايشان ندارد.
فناوری‌های منسوخ شده: بسیاری از مراکزداده سازمانی دارای فناوری‌ها و امکانات بالقوه قدیمی و منسوخ شده‌ای هستند که در موج نخست رشد اینترنت استفاده می‌شدند. به‌روز نگه داشتن و ارتقای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این مراکزداده هم از نظر هزینه و هم از نظر نیروی انسانی و مدیریت فرآیندها بسیار سخت است و بسیاری از آن‌ها دیگر قابل رقابت با مراکزداده مدرن امروزی نیستند.
تاخیرهای ارتباطی: داشتن یک مرکزداده متمرکز در دفتر اصلی شرکت، افزایش تاخیر در اتصالات و ارتباطات با دستگاه‌های اینترنت اشیا یا دفاتر و شعب دیگر را به همراه دارد و احتمالا کاربران و مشتریان بارها از ترافیک بیش از حد شبکه یا تاخیرهای کشنده آن کلافه می‌شوند. استراتژی مرکزداده متمرکز می‌تواند سازمان‌ها را در معرض خطر شکست و نابودی کامل قرار دهد.
مرکز داده لبه چیست؟
برخلاف مراکزداده سازمانی و انترپرایز، غالبا مراکزداده لبه اندازه مشخصی داشته و از امکانات کوچک‌تری بهره‌مند هستند. تمایز اصلی یک مرکزداده لبه در محل و اتصال آن است. معمولا، این مراکزداده در بازارهای در حال رشد یا کنار شبکه موجود قرار می‌گیرند و به شرکت‌ها اجازه می‌دهند محتوا و خدمات را با حداقل تاخیر به مشتریان و کاربران محلی تحویل دهند.
مراکزداده لبه برای دستیابی به بالاترین تطبیق‌پذیری و سرعت انتقال، ذخیره‌سازی و پردازش اطلاعات ساخته شده و معمولا توسط ارائه‌دهنده‌های کلوکیشن، مدیریت و اپراتوری می‌شوند. برای کسب‌وکارهایی که سعی در نفوذ به بازارهای محلی یا بهبود کارایی شبکه‌های سراسری خود دارند؛ این امکانات فوق‌العاده ارزشمند هستند. مراکزداده لبه، نقش مهمی در معماری محاسبات لبه (Edge Computing) دارند و اینترنت اشیا را امکان‌پذیر می‌کنند. با ورود هر تعداد دستگاه جدید اینترنت اشیا به بازار، مرکزداده لبه می‌تواند به آن متصل شده و امکان پردازش‌های اضافی برای بهبود کارایی آن‌ها را فراهم کند.
در حالی‌که بسیاری از اطلاعات جمع‌آوری شده توسط مرکزداده لبه به صورت محلی ذخیره‌سازی و پردازش می‌شوند؛ برخی از آن‌ها باید دوباره اطلاعات را به یک مرکزداده متمرکز ارسال کنند. امکانات نصب شده در لبه شبکه این اطمینان را فراهم می‌کنند که این انتقال اطلاعات با سرعت و بدون تاخیر انجام شود.
مرکزداده لبه برای دستیابی به حجم زیادی از داده‌های کاربران محلی بسیار مفید است و امکان ارائه خدمات بدون وقفه را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند تا همگام با تقاضاهای مصرف‌کننده پیش بروند.
مزایای مراکزداده لبه
توزیع بار و ترافیک: استفاده از چندین مرکزداده لبه کوچک‌تر به عنوان بخشی از استراتژی مرکزداده چندگانه می‌تواند به توزیع بار ترافیکی سنگین در یک پایگاه کاربری بزرگ و متنوع از نظر جغرافیایی کمک کند. به جای اینکه یک مرکزداده با اوج بار ترافیکی در تمام ساعت‌های شبانه‌روز داشته باشیم؛ از چندین مرکزداده کوچک‌تر با کارایی و توزیع بار بهتر استفاده می‌کنیم.
کمترین تاخیر و لَگ: یک مزیت جانبی قرار دادن مرکزداده در لبه شبکه و کسب‌وکار، به حداقل رساندن تاخیر بین درخواست کاربر و پاسخ سرور است. این کار باعث تجربه کاربری بهتری می‌شود و رضایت کاربران داخلی و مشتریان خارجی را در پی دارد. به‌ویژه، این مزیت برای کاربران اینترنت اشیا بسیار مفید است و دائما بدون نیاز به درک مرکزداده، از آن استفاده می‌کنند.
افزایش قابلیت اعتماد: وقتی بار ترافیکی میان چندین مرکزداده توزیع می‌شود؛ این اطمینان حاصل می‌شود که هر مرکزداده از حداکثر ظرفیت بار ترافیکی خود عبور نخواهد کرد و باعث افزایش قابلیت اطمینان شبکه می‌شود. اگر یک مرکزداده لبه خراب شود؛ می‌توان ترافیک را میان مراکزداده دیگر متصل به شبکه توزیع کرد تا نقطه خرابی احتمالی رفع عیب شود.
هزینه‌های کاهش‌یافته‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر (با خدمات کلوکیشن): وقتی مراکزداده لبه را به یک ارائه‌دهنده کلوکیشن می‌سپاریم؛ زیرساخت مرکزداده لبه با هزینه‌های کمتری روبرو می‌شود و در مقایسه با مراکزداده بزرگ، دردسرهای بسیار کمتری برای کسب‌وکارها خواهد داشت. هزینه‌های نگهداری بسیار کمتر و قابل پیش‌بینی‌تر هستند و هیچ هزینه جانبی گریبان‌گیر مالک مرکزداده نمی‌شود.
معایب احتمالی مراکزداده لبه
کاهش نظارت بر IT: یکی از مشکلات احتمالی مرکزداده لبه نسبت به مراکزداده متمرکز و سازمانی، کاهش فرآیندهای ردگیری، نظارت و دید داشتن از بالا روی مشتریان، سرویس‌ها و منابع است. سازمان به داشتن اطلاعات دقیق درباره حداکثر بار سرورها، مصرف برق و سایر معیارهای حیاتی برای کارایی مرکزداده، غالبا اطلاعات ناقص و نیمه تاریکی دارد.
مشکلات سازگاری با سیستم‌های قدیمی: مراکزداده لبه همیشه با سیستم‌ها و فناوری‌های قدیمی سازگار نیستند. مرکزداده لبه توسط اشخاص ثالث نگهداری می‌شوند و معمولا دارای آخرین نسخه از فناوری‌ها، سیستم‌عامل‌ها و معماری‌ها هستند که ممکن است با پلتفرم و نرم‌افزارهای با قدمت چند دهه یک شرکت، ناسازگار باشند یا کمتر بهینه شوند. این به معنای دستیابی به کارایی و بهره‌وری کمتر نسبت به آنچه که ایده‌ای است؛ خواهد بود.
عدم کنترل محیط تولید: برخی از ارائه‌دهنده‌ها و فروشنده‌های شخص ثالث مراکزداده لبه، سطح کنترلی مورد نیاز سازمان‌ها برای سفارشی‌سازی محیط تولید را در اختیار شما قرار نمی‌دهند تا بتوانید برنامه‌ها، فرآیندها و نیازهای صنعت خود را به خوبی رفع و سازگاری‌های مورد نیاز را ایجاد کنید. این می‌تواند باعث ایجاد یک زیرساخت فناوری اطلاعات غیربهینه شود و مشکلات یا آسیب‌پذیری‌های جدی امنیتی به وجود بیاورد و خرابی‌ها و اشکالات سیستمی زیادی شاهد باشیم.
مرکزداده انترپرایز در برابر مرکزداده لبه: کدام‌یک برای کسب‌وکار شما مناسب است؟
تصمیم‌گیری درباره انتخاب مرکزداده سازمانی یا مرکزداده لبه به عوامل مختلفی بستگی دارد. این دو نوع مرکزداده، اهداف متفاوتی دارند.
مرکزداده انترپرایز برای سازمان‌هایی که خواستار امنیت یا انطباق دقیقی هستند و توانایی همکاری یا استخدام یک ارائه‌دهنده کلوکیشن شخص ثالث را ندارند؛ ایده‌آل خواهد بود. یک سازمان باید مطمئن باشد توانایی پرداخت هزینه‌های سنگین یک مرکزداده محلی و متمرکز برای سالیان طولانی را دارد و از نظر فنی هم قادر خواهد بود مرتبا ارتقاها و به‌روزرسانی‌های لازم برای سفارشی‌سازی و مناسب‌سازی مرکزداده با خدمات و نیازهای تجاری‌اش را بدهد.
مرکزداده لبه نقش بسیار مشخص‌تری را در کسب‌وکارها ایفا کرده و مناسب شرکت‌هایی است که برای محاسبات در لبه یا ورود به بازار اینترنت اشیا هدف‌گذاری کردند. برای آن‌ها ایجاد یک مرکزداده متمرکز دائمی با هزینه‌های عملیاتی زیاد و طولانی‌مدت چندان منطقی نیست و بیشتر دنبال انعطاف‌پذیری در لبه شبکه هستند. لبه شبکه می‌تواند هسته اصلی شبکه‌های آینده باشد. برای این شرکت‌ها، همکاری با یک ارائه‌دهنده کلوکیشن بسیار منطقی‌تر از سرمایه‌گذاری برای یک مرکزداده تجاری خصوصی است.
در برخی شرایط، سازمان‌ها می‌توانند استراتژی مرکزداده چندگانه را پیش ببرند تا مجموعه وسیعی از نیازهای سازمانی خود را پاسخ دهند. در استراتژی مرکزداده چندگانه می‌توان چندین مرکزداده لبه به همراه یک مرکزداده اصلی متمرکز سنتی داشت. هیچ تضادی میان داشتن همزمان یک مرکزداده انترپرایز با یک مرکزداده لبه نیست.
هنگامی که یک شرکت برای داشتن مرکزداده تصمیم می‌گیرد؛ باید بداند می‌خواهد چه مشکلاتی را حل کند و چگونه می‌تواند از سرویس‌ها یا تجهیزات موجود در بازار نهایت استفاده را ببرد. گاهی اوقات بحث تطبیق‌پذیری یا امنیت اطلاعات اصلا اجازه ورود یک همکار کلوکیشن به سازمان را نمی‌دهد و چاره‌ای جز رفتن به سوی مرکزداده انترپرایز نیست.
بنابراین، در نهایت شما هستید که باید با در نظر گرفتن همه معیارها، محدودیت‌ها، اهداف و استراتژی‌های مرکزداده، بین یک مرکزداده انترپرایز یا مرکزداده لبه یا ترکیبی از هر دوی آن‌ها تصمیم‌گیری کنید.
دیدگاه خود را بنویسید