وقتی متخصصان مرکزداده درباره مدیریت خطرات (risk management) صحبت میکنند، اغلب تمرکز آنها بر محافظت از سرورها و زیرساختهای فناوری اطلاعات است. به هر حال، مراکز داده بهمنظور کاهش قطعی و افزایش امنیت داراییهای دیجیتال طراحی شدهاند؛ اما ایمنی محل کار نیز به همان اندازه مهم و حیاتی است. انسانها نیز مانند سختافزارها، در محیطهای دیتاسنتر با خطرات قابل توجهی روبهرو هستند؛ از خطرات الکتریکی و برقگرفتگی گرفته تا سیستمهای اطفای حریق، گرمای شدید و آلودگی صوتی. دیتاسنترها، چالشهای منحصربهفردی در زمینه ایمنی محیط کار دارند که باید مورد توجه کارفرمایان و اپراتورها قرار گیرد. لازم است تمامی اقدامات لازم برای محافظت از کارمندان و پیمانکاران انجام شود.
این مقاله به بررسی خطرات کلیدی در محیط کار مراکز داده پرداخته و راهکارهایی برای کاهش آنها ارائه میدهد.
مراکز داده و ایمنی محل کار
اگرچه حضور نیروی انسانی در اغلب مراکز داده، محدود و موقتی و در بازهای کوتاه است، اما نمیتوان این مسئله را نادیده گرفت که تکنسینها و مهندسان مراکز داده بخشی از زمان کاری خود را در محل تجهیزات و تأسیسات سپری میکنند. آنها وظایف فیزیکی مانند راهاندازی سرورها و اتصال کابلها را انجام میدهند که امکان انجام این کارها از راه دور وجود ندارد.
افزون بر این، تکنسینهای دیگری نیز به دلایل مختلف وارد محیط اصلی مرکز داده میشوند؛ برخی باید سیستمهای سرمایشی را بازرسی کرده یا تجهیزات جدید HVAC را نصب و راهاندازی کنند تا سرورها همواره خنک باقی بمانند. متخصصان و کارکنان امنیت شبکه باید به مقابله با تهدیدات فیزیکی در این محیطها بپردازند و بخشی دیگر از نیروی انسانی نیز مسئول نگهداری و تعمیر زیرساخت فیزیکی محیط دیتاسنتر هستند.
بنابراین، اپراتورهای مرکزداده موظف هستند محیط کار این افراد را ایمن نگه دارند. تضمین ایمنی در مراکز داده، نه تنها اقدامی اخلاقی و حرفهای، بلکه در بسیاری از کشورها مانند ایالات متحده، یک الزام قانونی از سوی سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) به شمار میآید. صدور بسیاری از مجوزها و انجام ممیزیها در دیتاسنترها، منوط به رعایت دقیق قوانین ایمنی محیط کار و انطباق با استانداردهای رایج است.
عمده تهدیدات ایمنی محیط کار دیتاسنترها:
۱- خطرات الکتریکی
مراکز داده مقدار زیادی برق مصرف میکنند که از طریق شبکهای پیچیده از کابلها، پنلهای توزیع برق، پریزها و باتریها به تجهیزات و رکها منتقل میشود. در این میان، کابلهای عایقنشده، اتصالات شل یا نیمسوز، میتوانند موجب جرقه و آتشسوزی شده و به کارکنان آسیب برسانند. با توجه به جریان ولتاژ بالا در خطوط برق دیتاسنتر، حتی یک شوک الکتریکی میتواند پیامدهای فاجعهباری داشته باشد.
۲- خطرات زمینخوردن کارکنان
محیطهای مرکز داده بهگونهای هستند که احتمال افتادن، لغزش و زمینخوردن کارکنان در آنها بالاست. در اغلب دیتاسنترها، بخش زیادی از کابلهای شبکه و برق از بالای رکها عبور میکند که مدیریت آنها ممکن است خطراتی مانند لغزش یا زمینخوردن به همراه داشته باشد؛ موضوعی که سازمان OSHA نیز به آن توجه ویژهای دارد.
۳- گرمای بیش از حد
بهدلیل تولید حرارت زیاد توسط تجهیزات الکترونیکی، مراکز داده معمولاً محیطهایی گرم هستند. اگرچه سیستمهای سرمایشی برای کنترل دما نصب میشوند، اما دمای تمام بخشهای دیتاسنتر یکسان نیست. حتی در سیستمهای پیشرفتهای مانند «Direct-to-Chip» که گرما را از درون سرور به بیرون منتقل میکند، کارکنان ممکن است مجبور باشند در فضاهایی با دمای بالا کار فنی یا تعمیراتی انجام دهند. بنابراین، کار در محیطهای گرم میتواند خطری جدی برای افرادی باشد که ساعات طولانی در آن حضور دارند.
۴- اجسام سنگین
اگرچه یک سرور بهتنهایی وزن زیادی ندارد، اما وقتی چندین سرور در یک رک نصب میشوند، وزن کلی رک میتواند به چند صد پوند برسد. باتریها، UPSها، واحدهای سرمایشی و برخی تجهیزات دیگر نیز سنگین هستند و جابجایی آنها میتواند برای کارمندان خطرناک باشد. همچنین، اگر رکها بهدرستی نصب و ایمنسازی نشده باشند، ممکن است بر اثر فشار یا اشتباه، واژگون شده و به افراد آسیب برسانند.
۵- آلودگی صوتی
صدای مداوم فنها، تجهیزات سرمایشی و سرورها میتواند در بلندمدت موجب آسیب شنوایی یا خستگی ذهنی کارکنان شود. دیتاسنترها بهطور ذاتی محیطهایی با سطح بالای آلودگی صوتی هستند، اما باید تلاش شود تأثیر این سروصدا بر نیروی انسانی کاهش یابد.
۶- ریسکهای تنفسی، استرس و فرسودگی روانی
فهرست خطرات ایمنی در محیط دیتاسنترها طولانی است. نشت گازهای خنککننده یا مواد شیمیایی خاص میتواند به سیستم تنفسی آسیب برساند. همچنین، گردوغبار انباشتهشده در کف کاذب یا روی فیلترها ممکن است باعث مشکلات آلرژیک یا تنفسی شود.
از سوی دیگر، شیفتهای شبانه، حالت آمادهباش دائمی و نیاز به واکنش سریع در زمان قطعی، میتواند به استرس بالا و فرسودگی شغلی منجر شود.
در برخی مراکز داده نیز، خطراتی مانند ورود غیرمجاز افراد و حمله فیزیکی برای خرابکاری یا نفوذ به شبکه گزارش شده است.
چگونه خطرات محیطهای مرکز داده را مدیریت و کاهش دهیم؟
اگرچه در نگاه اول، به نظر میرسد تهدیدات زیادی در محیطهای دیتاسنتر برای کارکنان وجود دارد، اما خوشبختانه مدیریت بسیاری از آنها نسبتا ساده است. برای به حداقل رساندن خطرات ایمنی محل کار، اپراتورهای دیتاسنتر باید بهترین رویهها را در پیش بگیرند:
۱- سیستمهای الکتریکی باید بهطور منظم بازرسی شوند تا کابلها و تجهیزاتی که ممکن است خطرآفرین باشند، شناسایی و اصلاح شوند.
۲- کابلها را سازماندهی کنید. این کار نهتنها مدیریت آینده آنها را سادهتر میکند، بلکه از پخش شدن کابلها و وقوع حوادثی مانند جرقه، بریدگی یا زمینخوردن جلوگیری میشود.
۳- در طراحی سیستم سرمایشی، فقط به فکر تجهیزات نباشید؛ دمای کل محیط دیتاسنتر را نیز در نظر بگیرید تا شرایط کاری برای فعالیت طولانیمدت فراهم باشد.
۴- اگر دمای اتاق سرور باید بالاتر از ۸۰ درجه فارنهایت باشد، اطمینان حاصل کنید که تکنسینها در صورت حضور طولانیمدت، تمام نکات ایمنی ذکر شده در استانداردها را رعایت کنند.
۵- دستورالعملهایی برای جابجایی و کار با اجسام سنگین تدوین کرده و به کارکنان آموزش دهید تا از خطرات احتمالی مانند سقوط جلوگیری شود.
۶- اطمینان حاصل کنید که رکهای سرور به کف یا دیوار و در صورت نیاز به یکدیگر متصل و محکم شدهاند تا احتمال واژگونی به صفر برسد.
۷- کارکنانی که بهطور مداوم در میان رکها فعالیت دارند، باید از هدفونهایی با قابلیت حذف نویز (نویز کنسلینگ) استفاده کنند تا میزان آلودگی صوتی کاهش یابد.
۸- محیط اصلی مرکزداده باید دارای سیستم تهویه و فیلتراسیون مناسب باشد. استفاده از فیلترهای HEPA یا فیلترهای صنعتی برای جذب ذرات ریز و گردوغبار بسیار مؤثر است.
۹- برنامهای منسجم برای جلوگیری از ورود گردوغبار به مرکز داده داشته باشید. نظافت منظم کف کاذب، سقف، رکها و مسیرهای کابلکشی ضروری است. همچنین، استفاده از جاروبرقی صنعتی مجهز به فیلتر مناسب برای جلوگیری از پخش ذرات در هوا توصیه میشود.
نتیجهگیری
هرچقدر روی ایمنی کارمندان در محیط کار، سرمایهگذاری کنید؛ به ویژه در محیطهایی مانند دیتاسنترها که خطرات بالقوهای با درجه بالا مطرح است؛ هم خیالتان آسوده خواهد بود که اتفاق غیرمنتظرهای رخ نمیدهد و هم تکنسین دیتاسنتر شما، با شوق و اطمینان و انگیزه بالاتری، فعالیت خواهد کرد.
دیدگاه خود را بنویسید