اتاق سرور خود را خنک نگه دارید؛ چون خطرات گرمای بیش از حد روی سرور‌های شما به هیچ عنوان قابل چشم‌پوشی نیست. داده‌‌ها و ارتباطات همه‌چیز یک کسب‌وکار در عصر دجیتال است و اتاق‌‌های سرور و مراکزداده قلب تپنده­ی این داده‌ها و ارتباطات‌ هستند. آب و هوای نامناسب یا افزایش دمای بدون مراقبت در اتاق سرور، می‌تواند منجر به شکست کسب‌و‌کار به دلیل خرابی، کاهش بهره‌وری و از دست دادن داده‌های مهم در صورت آسیب دیدن تجهیزات شود. 

اهمیت خنک نگه داشتن اتاق سرور‌های کوچک

شاید تصور کنید وضعیت شما متفاوت است. اتاق سرور شما کوچک یا به اندازه کافی خنک است و نیازی به نظارت و کنترل دمای محیط ندارید؛ اما این تصور می‌تواند خسارت‌های جبران ناپذیری را برای شما به همراه داشته باشد. 

«جد اسکاراملا»، تحلیلگر داده در شرکت بین‌المللی داده (IDC) معتقد است که تاسیسات کوچک‌تر مانند رک‌ها و اتاق‌‌های سرور، از نظر مسائل خنک‌کننده بیشتر در معرض آسیب هستند. به این دلیل که آن‌ها معمولاً روی بهترین سیستم‌های خنک‌کننده و تکنیک‌های مناسب، سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. 

در این مقاله، بنا را بر این گذاشته‌ایم که می‌خواهیم به متخصصان فناوری اطلاعات و صاحبان مشاغل کمک کنیم تا از این دارایی‌‌های حیاتی در برابر عوامل زیست‌محیطی محافظت کنند. به همین دلیل است که فهرستی از نکات و بهترین روش‌ها را جمع‌آوری کرده‌ایم تا به شما کمک کنند اتاق‌ها و رک‌های سرور خود را خنک نگه دارید. 

دمای بهینه برای نگهداری سرور‌ها

اکثر کارشناسان و شرکت‌های فناوری (از جمله Enviromon) معتقدند که محدوده­ی دمایی بهینه یا توصیه شده برای اتاق سرور بین 18 تا 27 درجه­ی سانتی­گراد و رطوبت نسبی باید بین ۴۵ تا ۵۰ درصد باشد. دمای اتاق سرور خود را بررسی کنید و اگر متوجه شدید که دمای هوای محیط معمولا بالاتر از 27 درجه سانتیگراد است؛ شاید تجهیزات در خطر آسیب دیدن یا کاهش طول عمر قرار داشته باشند. این موضوع ممکن است به نظر چندان مهم نباشد، اما به مرور زمان خسارت‌های جبران ناپذیری وارد می‌کند. 

اگر مطمئن نیستید که چگونه می‌‌توانید این محدوده‌‌ها را بررسی و نگهداری کنید؛ از سنسورها و سیستم‌‌های نظارت محیطی استفاده کنید که دمای اتاق سرور را به­طور مداوم بررسی می‌‌کنند و در صورت فراتر رفتن شرایط از آستانه­ی تعیین‌شده، هشدار‌هایی را ارائه می‌‌دهند. 

چنانچه متوجه شدید که اتاق و رک سرور شما خیلی داغ شده است، ترفندهای زیر توصیه می­شود. 

8 نکته برای خنک نگه داشتن اتاق‌های سرور و کمد‌های شبکه

در این قسمت ۸ راهکار موثر برای خنک کردن بهتر اتاق‌های سرور کوچک ارائه شده است. 

1) برای شروع، اطمینان حاصل کنید که اتاق سرور شما جریان هوای کافی را از AC و سیستم‌های هوای متمرکز دریافت می‌کند

برای این کار باید چند مورد را بررسی کنید. ابتدا مطمئن شوید که اتاق دریچه‌های ورودی و برگشتی اختصاصی خود را دارد. به این ترتیب وقتی در‌ها بسته می‌شوند، هوا از طریق AC می‌تواند به­طور موثر وارد و خارج شود.

در مرحله­ی بعد شما می‌خواهید به­طور مستقل دمای محیط را در اتاق اندازه‌گیری کنید و با آنچه که تنظیم شده است؛ مقایسه کنید. اگر کنترل دما روی چیزی متفاوت از تست مستقل شما تنظیم شده باشد، این موضوع می‌تواند به این معنی باشد که اتاق جریان هوای کافی دریافت نمی­کند یا جریان هوای برگشتی به اندازه­ی کافی برای کنترل موثر هوا خارج نمی­شود. اتاق شما باید فقط یک یا دو درجه با دمایی که در آن تنظیم شده است؛ تفاوت داشته باشد.

در صورتی که اختلاف دما بیشتر بود؛ احتمالا باید با یک متخصص مشورت کنید و شاید نیاز باشد سیستم تهویه را تعمیر یا تعویض کنید. 

2) طراحی چیدمان اتاق سرور با در نظر گرفتن راهرو‌های سرد و گرم

اگرچه این موضوع معمولا در طراحی اتاق‌های سرور رعایت می‌شود، اما هنوز هم بسیاری از افراد اطلاعات کافی در مورد آن را ندارند. چیدمان راهرو‌های سرد و گرم روشی برای قرار دادن رک‌های سرور است به‌گونه‌ای که اگر چندین ردیف از رک‌‌های سرور وجود دارد؛ باید مطمئن شوید که همه آن‌ها هوای گرم را در جهتی متفاوت از ورودی هوای سرد هدایت می‌کنند. برای این کار باید جلوی رک‌ها را رو به روی یکدیگر قرار دهید و هوای سرد را از راهروی سرد به داخل بکشید یا قسمت‌های پشتی ردیف‌ها را رو به روی یکدیگر قرار دهید و هوای گرم را از طریق راهروی گرم خارج کنید.

شاید این کار برای اتاق‌های بزرگ و دارای چندین رک سرور صدق کند، اما همین مفهوم را می‌توان برای تنظیمات کوچک‌تر نیز اعمال کرد. تهویه­ی اتاق را در نظر بگیرید و جهت جریان هوای ورودی و خروجی خود را با توجه به طراحی اتاق یعنی دریچه­ی هوای خنک ورودی و دریچه‌های برگشت هوای گرم برنامه‌ریزی کنید.

راه­حل شما بستگی به اندازه­ی اتاق و تعداد رک‌های سرور در آن و نحوه­ی گردش هوا دارد، اما مفهوم ساده است. هوای گرم را از یک سرور به ورودی هوای سرد سرور دیگر منتقل نکنید.

3) برای جلوگیری از عبور سریع هوای سرد و به دام افتادن هوای گرم، از پنل‌‌های خالی در رک‌‌های سرور خود استفاده کنید

اگر فضا‌های بلااستفاده در رک‌های شما وجود دارد، پنل‌های خالی را نصب کنید. بدون پنل‌‌های خالی، هوای گرم در فضا‌های خالی محبوس می‌‌شود و اثربخشی هوای خنک ورودی را به حداقل می‌‌رساند. 

4) علاوه بر سیستم‌های HVAC، تجهیزات خنک­کننده مخصوص اتاق سرور را نصب کنید

سیستم‌های تهویه مطبوع قابل حمل، بسته به اندازه اتاق سرور شما با تنوع بالایی در دسترس هستند. در اتاق‌‌های کوچک تا متوسط، خنک‌کننده‌‌های نقطه‌ای قابل حمل که در کنار امکانات سرمایشی (سیستم HVAC) کار می‌‌کنند؛ می‌‌توانند توان مورد نیاز برای خنک کردن هوای مستقیم رک‌ها را فراهم کنند.

اگرچه ممکن است قیمت واحد‌های AC مسکونی کمتر باشد، اما وقتی صحبت از دارایی‌های حیاتی کسب‌و‌کار به میان می‌‌آید، مسیر ارزان را انتخاب نکنید. اکثر واحد‌های AC مسکونی برای خنک کردن سرور‌های شما در نظر گرفته نشده‌اند. علاوه بر این، آن‌ها رطوبت را از هوا حذف نمی‌کنند که یکی دیگر از نگرانی‌های اتاق سرور است؛ زیرا سطوح رطوبت نامناسب می‌تواند منجر به افزایش الکتریسیته ساکن یا تراکم در تجهیزات شود.

خنک‌کننده و کنترل دقیق - اتاق‌‌های بزرگ‌تر و اتاق‌‌هایی که از طرح‌‌های راهرو‌های سرد و گرم استفاده می‌‌کنند، زمانی می‌توانند عملکرد خود را بهینه کنند که به محصورسازی راهروهای گرم توجه کنند تا هوای گرم خارج شده از رک­هلای سرور به دام افتاده و برای خنک­شدن مستقیماً به  واحد AC هدایت شود. این کار از بازگشت هوای گرم به رک‌های سرور جلوگیری می‌کند و به طرز چشمگیری منجر به اثربخشی بیشتر عملکرد خنک‌کننده می‌شود.

5) اتاق سرور خود را از بقیه امکانات جدا کنید

با شروع زمستان و استفاده از وسایل گرمایشی، خطر گرم شدن بیش از حد اتاق‌های سرور کوچک افزایش پیدا می‌کند. با سرد شدن هوا، AC در وضعیت گرمایش قرار می‌‌گیرد. این می‌تواند به معنای ورود هوای گرم 76 درجه (یا بیشتر) به اتاق سرور شما می‌شود. 

بهترین روش برای جلوگیری از این اتفاق، اگر کنترل دمای تاسیسات در دست شما نیست، درز‌های اتاق سرور را بپوشانید و از ورود هوای گرم به آن جلوگیری کنید. به عنوان مثال، درب اتاق سرور را همیشه بسته نگه دارید و هر شکافی را که هوا از آن خارج می‌شود را پر کنید. شما به یک واحد AC اختصاصی یا دستگاه خنک­کننده دقیق برای کنترل هوا در تابستان و زمستان نیاز دارید.

6) اتاق سرور خود را فقط برای تجهیزات سرور و شبکه نگه دارید

به هیچ عنوان چیزی جز سرور حیاتی و تجهیزات شبکه در اتاق سرور نگهداری نکنید. از آن برای نگهداری وسایل دیگر یا دفتر IT  استفاده نکنید. وجود اشیای بیشتر در اتاق به این معنی است که واحد سرمایش بیشتر به خنک کردن و فشار دادن هوا به اطراف نیاز دارد. در بیشتر موارد، اتاق باید تا حد امکان بسته و قفل باشد تا شرایط محیطی مناسب حفظ شود.

7) تعویض چراغ‌ها و تجهیزات غیر ضروری ساطع­کننده­ی گرما

شاید این موارد جزئی به نظر می‌رسند و بسیاری از اتاق‌های سرور کنونی، از لامپ‌های فلورسنت استفاده می‌کنند، اما اگر از اتاق یا کمد به عنوان اتاق سرور استفاده می‌کنید، باید این جزئیات را در نظر بگیرید؛ زیرا این احتمال وجود دارد که لامپ‌های فلورسنت در این اتاق‌ها نصب نشده باشند. 

لامپ‌های رشته‌ای نه تنها در ایجاد نور ناکارآمد هستند و تنها 10 درصد آن‌ها نور مرئی را تامین می‌کنند؛ 90 درصد باقیمانده، بیشتر به سمت تولید گرما می‌رود که می‌تواند به 65 تا 70 درجه سانتیگراد نیز برسد.

به‌علاوه، اگر رایانه‌‌ها یا تجهیزات دیگری وجود دارند که نیازی به وجود آن‌ها در اتاق سرور نیست؛ آن‌ها نیز باید جابه جا شوند. زیرا گرمای اضافی تولید می‌‌کنند که می‌تواند مشکلاتی به وجود آورد.

8) سیستم‌های نظارت هوشمند برای هشدار در هنگام افزایش دما

اگر برق قطع شود یا یک واحد سرمایش به­طور غیرمنتظره از کار بیفتد؛ همه روش‌هایی که برای خنک کردن اتاق سرور عنوان کردیم؛ احتمالا با شکست مواجه شوند. بسیاری از اوقات این مسائل در بدترین زمان ممکن ظاهر می‌‌شوند؛ مانند تعطیلات آخر هفته یا پس از ساعت کاری که کسی برای رسیدگی در دسترس نیست. ما بار‌ها و بار‌ها شاهد این اتفاقات بوده‌ایم و نتایج آن معمولاً فاجعه‌بار است.

گاهی اوقات ممکن است برق قطع ‌شود یا یک واحد سرمایش از کار بیفتد، در حالی که سرور‌ها به برق پشتیبان متصل هستند و به کار خود ادامه می‌‌دهند. حالتی دیگر، زمانی است که دستگاه کنترل دما استفاده شده ولی تغییرات دمایی ایجاد می‌‌شود. نتایج نهایی همیشه یکسان است. درجه­ی حرارت به سطوح خطرناکی افزایش می‌‌یابد و اغلب تا زمانی که فن‌ها با صدای بلند شروع به چرخش نکنند یا سرور‌ها کاملاً از کار نیفتند، اقداماتی برای واکنش انجام نمی‌شود. در این زمان، تجهیزات در حال خراب شدن هستند. 

بهترین راه برای داشتن آرامش و جلوگیری از این فاجعه­های قابل پیشگیری انجام سرمایه­گذاری کوچک در نظارت بر محیط سرور، قبل از وقوع این مشکلات است.

سیستم‌‌های نظارت بر محیط هوشمند، می‌‌توانند هشدار‌ها را از طریق ایمیل و SMS به افراد مناسب ارسال کنند، قبل از اینکه دما به سطوح خطرناک افزایش یابد. 

کلام پایانی

در پایان، مطمئن شوید اتاق سرور یا رک شبکه شما می‌تواند محدوده­ی دمایی بین 18 تا 27 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی بین 45 تا 50 درصد را حفظ کند و جریان هوای مناسبی برای ورودی سرد و برگشت هوای گرم داشته باشد. اگر تهویه مطبوع تأسیسات برای خنک نگه داشتن تجهیزات شما کافی نیست، باید به دنبال یک واحد سرمایش قابل حمل یا اختصاصی برای اتاق سرور خود باشید. اگر چه در صورت امکان، ارتقای سیستم تهویه مطبوع شما همیشه یک تصمیم موثرتر است.

مهمتر از همه، تنها راهکار واقعی برای جلوگیری از آسیب رساندن دما به تجهیزات حیاتی شما، نظارت بر شرایط با استفاده از یک سیستم نظارت بر محیط (مانند دستگاه‌های DCIM) است که می‌تواند قبل از رسیدن دما به سطوح خطرناک، به شما هشدار دهد.