شرکت گارتنر همانند هر سال، پیشبینی از فناوریهای نوظهور و جریانساز در سال جاری دارد. گارتنر از ۱۰ فناوری نام میبرد و میگوید اینها به تدریج یک زندگی «هوشمند دیجیتالی مش» (Intelligent Digital Mesh) میسازند.
آینده به دستگاههایی تعلق دارد که هم هوشمند هستند و هم میتوانند با مجموعه گستردهای از افراد، دستگاههای دیگر و کسبوکارها در ارتباط باشند.
هوشمندی یعنی AI یا همان هوش مصنوعی که این روزها هسته هر فناوری دیگری است. در این دنیای «هوشمند دیجیتالی مش» ده فناوری زیر نقش کلیدی خواهند داشت و تا سال ۲۰۲۳ صنایع را تحت تاثیر خود قرار میدهند:
۱: اشیا خودمختار
در چند سال گذشته، مفهوم اینترنت اشیا جهان را تحت تاثیر خود قرار داد ولی اکنون یک گام جلوتر، با مفهوم و فناوریهای اشیا خودمختار (Autonomous things) مواجه هستیم.
هر چیزی در این جهان از خودروها، روباتها، تجهیزات کشاورزی، خط تولید کارخانهها و حتی تجهیزات پزشکی تمایل دارند خودمختار باشند و با استفاده از هوش مصنوعی وظایفشان را همانند انسانها انجام دهند. فناوری و پیچیدگیهای این اشیای خودمختار با یکدیگر بسیار متفاوت است.
یکی در روی زمین، دیگری در آسمان، بعدی در دریا و غیره میخواهد کارها را مستقل از انسان پیش ببرد. تا چند سال دیگر، ویژگی خودمختاری به هر وسیله و شی، داده خواهد شد. اسمارتفونها، چراغهای روشنایی خانه، درب پارکینگ و روباتها برای خودشان تصمیمگیری میکنند و دیگر کاری به شما نخواهند داشت.
۲: تجزیه و تحلیل افزوده
دانشمندان در موج اول توانستند دادههای خام را نظمدهی و مرتبسازی کنند و اولین بهرهبرداریها و نتایج حاصل شود. در موج دوم، شاهد تجزیه و تحلیل گسترده دادهها توسط انسانها، ماشینها و الگوریتمها بودیم.
کلان دادهها در همین موج ظهور پیدا کرد ولی هنوز فناوری نمیتواند به طور کامل یک مجموعه از اطلاعات را تجزیه و تحلیل کند تا تمام نتایج، فرضیههای کلیدی و کشفهای بیشتر به دست آید.
از Augmented analytics به عنوان موج سوم و کامل تجزیه و تحلیل اطلاعات نام برده میشود. در این فناوری از یادگیری ماشینی، شبکههای عصبی و سیستمهای اطلاعاتی علمی برای بینش دادن به کسبوکارها براساس انبوه دادههای خام آنها استفاده میشود.
پیشبینی میشود از سال ۲۰۲۰ تعداد دانشمندان تجزیه و تحلیل اطلاعات ۵ برابر شود و بیش از ۴۰ درصد ماشینها و سیستمهای اطلاعاتی تحلیلگر به طور خودمختار و مستقل بتوانند وظایف خود را انجام دهند. در این دوره، بهرهبرداری از اطلاعات خام شهروندان چندین برابر گذشته خواهد بود که موجب افزایش بهرهوری میشود.
۳: توسعه مبتنی بر هوش مصنوعی
در اینجا از مفهومی به نام «AI-driven development» صحبت میکنیم و به ابزارها، تکنیکها، فناوریها و بهترین شیوهها برای جاسازی هوش مصنوعی در برنامههای کاربردی و استفاده از AI برای ساخت ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی توسط توسعهدهندهها اطلاق میشود.
در حقیقت، در حال حرکت از زیرساختهای AI و چارچوبهای AI به سوی پلتفرمهای AI و سرویسهای AI هستیم. در آیندهای نزدیک، هر توسعهدهنده جزیی و فرعی باید بتواند قابلیتهای هوش مصنوعی را به یک اپلیکیشن و ابزار تزریق کند.
تا کنون، توسعهدهندهها از زیرساخت و چارچوبهای AI آماده استفاده میکردند ولی اکنون باید بتوانند خودشان یک پلتفرم AI راهاندازی کنند. مهارتهای برنامهنویسی باید بدون نیاز به دانشمندان یا مجموعه ابزارهای حرفهای هوش مصنوعی بتواند به اشیا و اپلیکیشنها هوشمندی ببخشد.
۴: دوقلوهای دیجیتالی
مفهوم «دوقلوهای دیجیتالی» (Digital twins) از سالها پیش مطرح شده ولی اکنون در سال ۲۰۱۹ به یک موج و نیاز گسترده تبدیل میشود. دوقلوهای دیجیتالی اجازه ارایه یک نسخه دیجیتالی از یک پروژه، شی، پروسه و سیستم واقعی در دنیای دیجیتالی را میدهند.
با دوقلوهای دیجیتالی میتوان یک نسخه از نیروگاه یا شهری را با قابلیتها و مقیاس گستردهتر ساخت. امروزه از فناوریهای دوقلوهای دیجیتالی برای استحکامبخشی به مدلها و کسب نتایج خاص از سیستمها، مانیتورینگ و کنترل مدلهای واقعی، تجزیه و تحلیل اطلاعات پیشرفته و کلان داده برای هوشمندسازی بیشتر مدلها و پیادهسازی سناریوهای مختلف در دنیای واقعی استفاده میشود.
در حقیقت، بسیاری از کارهایی که در دنیای واقعی نمیتوان انجام داد؛ با استفاده از مدل دیجیتالی آیینهای آن پروژه یا اپلیکیشن، قابل ارزیابی و پیادهسازی میشود.
به طور ساده؛ تصور کنید میخواهید یک اپلیکیشن مسیریابی را برای ترافیک شهری استفاده کنید. پیادهسازی این اپلیکیشن در دنیای واقعی ممکن است شهر را به هم بریزد ولی پیادهسازی آن روی مدل دیجیتالی شهر تمام اشکالات و نقایص را مشخص میکند، بدون اینکه در دنیای واقعی اختلالی پیش آید.
۵: لبههای صاحب قدرت
فناوری Edge computing توپولوژیی است که امکان ذخیرهسازی و پردازش اطلاعات را در لبه شبکه و کسبوکارها فراهم میکند.
اج کامپیوتینگ با این ایده که نگهداری ترافیک به صورت محلی میتواند کاهش تاخیر در پی داشته باشد؛ سعی میکند تحویل محتوا را در محل پیادهسازی کند. حالا، فناوری میخواهد یک گام جلوتر برود و نیاز به سیستمهای اینترنت اشیا برای پاسخگویی به ارتباطات قطع شده یا ظرفیتهای توزیع شده دارد.
این نیازمندی و توپولوژی باعث میشود هزینههای شبکههای WAN افزایش پیدا کند و تاخیر هم بیشتر شود. گارتنر پیشبینی میکند از سال ۲۰۲۸ کسبوکارها قادر باشند هر چیزی از جمله سنسورها، دستگاههای ذخیرهسازی، سیستمهای محاسباتی قدرتمند و ظرفیتهای هوش مصنوعی را نیز در لبه پیادهسازی کنند.
به طور کلی، هوشمند به سوی لبه کسبوکارها حرکت میکند و بسیاری از سیستمها و صنایع میتوانند از اسمارتفون به عنوان یک ماشین محاسباتی سود ببرند.
۶: فناوریهای مجازی
گارتنر پیشبینی میکند تا ده سال آینده، نوع تعامل کاربران با دنیای واقعی کاملا دگرگون شده و تغییر خواهد کرد. فناوریهایی مانند واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR)، واقعیت مخلوط (MR) باعث میشوند مردم درک متفاوتی از جهان داشته باشند.
این فناوریها به مرور تکامل یافته و بیشتر با زندگی روزمره مردم عجین میشوند. نسل بعدی VR میتواند موقعیت کاربر را ردیابی کرده و اشکالزدایی کند. فناوری MR در آینده به مردم کمک میکند بتوانند از یک سوی دنیا، با سوی دیگر جهان در تعامل باشند و مثلا در موزه، پارک، نمایشگاه و کنفرانسی حضور داشته و با اشیای آنجا تعامل برقرار کنند.
پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۲ بیش از ۷۰ درصد شرکتهای حرفهای دنیا از فناوریها و تجربههای مجازی استفاده کنند. این شرکتها سعی میکنند این تجربهها را در اختیار مصرفکننده یا افراد سازمانی خود قرار دهند. همینطور، ۲۵ درصد شرکتهای اینترپرایس قادر به تولید محتوای اختصاصی مجازی خواهند بود.
۷: بلوکچین
بلوکچین یک سیستم مدرن و توزیعشده برای افرادی است که میخواهند از رمزنگاری استفاده کنند، بدون اینکه به یک نقطه مرکزی و ثابت وابسته باشند. بلوکچین پیشرفتهترین سیستم رمزنگاری برای ارزهای دیجیتالی، معاملات مجازی و رهگیری افراد و تایید اعتبار آنها است.
در سال ۲۰۱۸، طیف گستردهای از دولتها، کسبوکارهای مالی و اعتباری، اپلیکیشنها، زنجیرههای تامین، ارزهای دیجیتالی و بخشهای سلامتی از بلوکچین استفاده کردند و پیشبینی میشود در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به بالاترین میزان مشارکت برسد.
بلوکچین به شدت هزینهها را کاهش داده و سرعت تراکنشها و معاملات تجاری مجازی را افزایش میدهد. کسبوکارها دیگر وابسته به پول نقد نیستند و میتوانند از راهکارها و الگوریتمهای مختلف آن به سود خود استفاده کنند. پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ ارزش مالی مبتنی بر بلوکچین به ۳.۱ تریلیون دلار برسد.
۸: فضاهای هوشمند
فضای هوشمند یک محیط فیزیکی یا دیجیتالی است که انسانها و سیستمهای مبتنی بر فناوری در یک اکوسیستم باز، متصل، تعاملی، همکاریمحور و هوشمند با هم در ارتباط و در تعامل هستند.
همانطور که فناوری بخشی از زندگی روزمره ما شده است؛ فضاهای هوشمند هم به سرعت وارد زندگی ما میشوند. سایر جریانهای فناوری در سالهای اخیر مانند هوش مصنوعی، بلوکچین، دوقلوهای دیجیتالی و محاسبات در لبه، فضاهای هوشمند را به جلو پیش میرانند چون این راهحلها در این فضاها بهتر شکل میگیرند.
بهترین نمونه از فضاهای هوشمند، شهرهای هوشمند هستند که سعی میکنند انسانها، تجهیزات هوشمند، زیرساختها و اکوسیستمهای شهری را به یکدیگر پیوند بزنند. فضاهای هوشمند در ابتدای راه هستند و در سالهای آتی بیشتر دربارهشان خواهیم شنید.
۹: اخلاق دیجیتالی و حفظ حریم خصوصی
مصرفکنندهها در حال افزایش آگاهی خود از ارزش اطلاعات شخصی خود هستند و به طور فزایندهای نگران استفاده از این اطلاعات توسط نهادهای دولتی و خصوصی میشوند. حریم خصوصی یک مسئله جدی برای تمام کسبوکارها و شرکتهای تجاری شده است و حتی پای نهادها و سازمانهای دولتی هم به این موضوع باز شده است.
اگر کسبوکاری حریم خصوصی کاربران و مصرفکنندگان خود را رعایت نکند یا کمتر توجه کند؛ سریعا با واکنش و خطر از دست دادن مشتریان روبرو میشود. ارتباطات و مکالمات میان شرکتها و مشتریان باید براساس معیارهای اخلاقی و اعتماد باشد.
تمام شرکتها باید تعهد بدهند از اطلاعات کاربران و مشتریان خود سوءاستفاده نمیکنند و اگر در جایی نیاز به دسترسی اطلاعاتی است؛ باید مجوزها و تاییدیههای آن توسط خود کاربر صادر شود یا اطلاع داشته باشد.
۱۰: محاسبات کوانتومی
محاسبات کوانتومی یک نوع محاسبات غیر کلاسیک است که براساس حالت کوانتومی ذرات کوچکتر از اتم شکل میگیرد. اطلاعات در این محاسبات براساس «کوبیت» ارزیابی میشوند که معادل بیت در دنیای دیجیتال است. کامپیوترهای کوانتومی یک مدل کامپیوتر مقیاسپذیر و بسیار موازی هستند.
برای فهمیدن تفاوت میان کامپیوترهای سنتی و کوانتومی، یک کتابخانه پر از کتاب را تصور کنید. کامپیوتر سنتی سعی میکند به صورت خطی هر کتاب درون کتابخانه را مطالعه کند ولی کامپیوتر کوانتومی همه کتابها را یکجا و به طور موازی میخواند.
کامپیوترهای کوانتومی قادر هستند در یک لحظه، میلیونها محاسبه انجام دهند. کمکم، محاسبات کوانتومی به شکل یک سرویس قابل ارایه در بازار درمیآید و برای برخی سازمانها و کسبوکارها بسیار مقرونبهصرفه و قابل اعتماد خواهد بود.
مصارف کامپیوترهای کوانتومی از برنامههای کاربری حوزههای پزشکی و بهینهسازی فرآیندها آغاز میشود و تا الگوریتمهای شناسایی و تشخیص الگو پیش میرود. پیشبینی میشود در سال ۲۰۲۲ کاربردهای محاسبات کوانتومی فراگیر شود.
دیدگاه خود را بنویسید