وقتی از نرم‌افزارهای مجازی‌سازی سازمانی نام برده می‌شود، بی‌اختیار  دو برند در ذهن حك می‌شوند؛ VMware و Citrix. نام‌هایی كه سند شش دانگ  راه‌كارهای نرم‌افزاری سازمانی در دنیای سخت و خشن سخت‌افزاری شبكه را به  نام خود زده‌اند. اما این شركت‌ها از روز اول موفق نبوده‌اند و در مسیر  درست گام برنداشتند. فراز و فرودهای زیادی را به چشم دیده و از موانع و  گردنه‌های سخت فناوری و بازار عبور كرده¬اند. در سال‌های اول تأسیس این  شركت¬ها، توفیق چندانی حاصل نشد و حتی چندین بار به مرز تعطیلی و ورشكستگی  كشیده شدند و شاید اگر كمك شركت‌های غول آن‌ موقع بازار نبود؛ اكنون وجود  نداشتند. آشنایی با تاریخچه شركت سیتریكس و نحوه حیاتش و چرخش‌های  موفقیت‌آمیزش در بازار و فناوری، درس‌های آموختنی زیادی دارد. 

                                

معرفی سیتریكس

این شركت چند ملیتی متولد سال 1989 است و تأمین‌كننده سرور، برنامه‌های  كاربردی، نرم‌افزارهای مجازی‌سازی دسكتاپ و سازمانی، شبكه، نرم‌افزار به  عنوان سرویس (SaaS) و فناوری‌های محاسبات ابری است. یكی از شاخه‌های اصلی  فعالیت این شركت، ارائه محصولات مبتنی بر پلتفرم مجازی‌سازی اوپن‌سورس Xen  است.

بیش از 330 هزار شركت، ارگان، سازمان و كاربر، از خدمات و محصولات این  شركت استفاده می‌كنند. مکان اصلی این شركت در فورت‌لودردل فلوریدا است كه  یكی از بخش‌های ناحیه میامی متروپولیتن است. البته این شركت شعبه‌هایی هم  در ماساچوست و كالیفرنیا دارد و دفاتر مركزی توسعه نرم‌افزاری خود را در  كشورهایی مانند استرالیا، هند، كانادا و انگلیس دایر كرده است.

یكی از بزرگ‌ترین خرید‌های این شركت به سال 2007 برمی‌گردد كه XenSource  را از آن خود كرد و بعد پروژه هایپروایزرهای اوپن‌سورس مبتنی بر Xen را  كلید زد. پروژه‌ای كه بعداً موفقیت سیتریكس را تضمین كرد و موجب شد در  بازار رقابتی مجازی‌سازی سیتریکس حرف اول را بزند. این شركت نزدیك به 10  هزار كارمند در سراسر جهان دارد. در سال 2013، ارزش مالی سیتریكس برابر 9/2  میلیارد دلار تخمین زده شده و محصولاتش توسط 100 میلیون كاربر به كار  گرفته شده‌اند.

25 سال آینده‌نگری

همان‌طور كه گفتیم، سیتریكس در سال 1989 توسط اِد لاكوبوچی (Ed  Iacobucci)، توسعه‌دهنده قدیمی شركت IBM با سه میلیون دلار پایه‌گذاری شد.  این شركت نوپا پس از طی كردن مراحل اولیه و گسترش، به كورال اسپرینگس  فلوریدا منتقل شد؛ محل زندگی اِد و خانه سابقش. نام اولیه شركت سیتریكس  Citrus بود. چند ماه پس از تأسیس، شركت دیگری مدعی شد نام Citrus و علامت  تجاری‌اش را قبلاً به ثبت رسانده است. به همین دلیل، Citrus به Citrix  تغییر یافت (با الهام‌گیری از كلمه Unix).

بسیاری از اعضای هیئت مدیره اول و هیئت مؤسس سیتریكس از اعضای سابق پروژه  OS/2 شركت آی‌بی‌ام بودند. اِد نیز یكی از اعضای این پروژه بود و اعتقاد  داشت پروژه سیستم‌عامل OS/2 با پشتیبانی از قابلیت چندكاربری به موفقیت  خواهد رسید اما آی‌بی‌ام امید زیادی نداشت. به همین دلیل، اِد، آی‌بی‌ام را  ترك كرد و به عنوان یك مدیر فنی در بخش شبكه شركت مایكروسافت استخدام شد  ولی آن‌جا هم دوام نیاورد و ترجیح داد شركت خودش را تأسیس كند.

اولین محصول شركت سیتریكس، Citrix MULTIUSER نام داشت كه مبتنی بر OS/2  بود. سورس‌كد OS/2 تحت مجوز مایكروسافت فروخته ‌شد(آی‌بی‌ام دور زده شده  بود چون توسعه‌دهنده اصلی این سیستم‌عامل، آی‌بی‌ام است). سیتریكس امید  داشت با این محصول و امكان ساده توسعه متنی آن بتواند بخشی از بازار  سیستم‌عامل یونیكس را تصاحب كند.

اما این محصول به هدفش نرسید و شكست خورد. یكی از دلایل آن، عدم پشتیبانی  شركت مایكروسافت از سیستم‌عامل OS/2 به صورت طولانی‌مدت در سال 1991 بود.  در سال 1990، راجر رابرتز (Roger Roberts) مدیرعامل سیتریكس شد.

وی قبل از سمت جدیدش، در شركت تگزاس اینسترومنتس كار می‌كرد. سیتریكس از  سال 1989 تا 1995 سوددهی نداشت و حتی در حد فاصل سال‌های 1989 تا 1993  كمك‌های مالی از شركت‌های مایكروسافت، اینتل و همچنین شركت‌های  سرمایه‌گذاری دیگر دریافت كرد. بدون این كمك‌ها، سیتریكس زنده نمی‌ماند.

در سال 1993، سیتریكس محصولی به نام NetWare Access Server را از شركت  ناول خرید. این محصول یك برنامه كاربردی دسترسی از راه دور مبتنی بر  سیستم‌عامل داس بود كه امكان دسترسی چندین كاربر به سرور را فراهم می‌كرد.

چیزی شبیه Terminal Servers. سیتریكس این محصول را توسعه داد و محصول  جدیدی به نام WinView برپایه آن تولید و عرضه كرد. WinView اولین محصول  موفقیت‌آمیز این شركت است. سیتریكس در سال 1995 به سهامی عام تبدیل و به  طور رسمی وارد بورس شد. شاید بتوان این سال را شروع سوددهی و موفقیت  سیتریكس دانست. در همین سال نام این شركت وارد فهرست Industry 100 شد و  تعداد كارمندانش به 65 نفر رسید.

سیتریكس در سال‌های بعدی، همكاریش را با مایكروسافت ادامه داد و روی  محصولاتی مانند سیستم‌عامل ویندوز NT و مرورگر وب IE به نوعی شریك تجاری  این شرکت­ها محسوب می‌شد. مثلاً در سال 1996 توافق‌نامه ICA را با  مایكروسافت و سان‌مایكروسیستم بست تا از محصولاتشان پشتیبانی كند. این  توافق‌نامه پنج‌ساله بود و مشتریان زیادی برای این شركت آورد.

در این سال‌ها، استراتژی سیتریكس ارائه محصولات سازگار تحت شبكه روی  سیستم‌عامل‌های مایكروسافت و سان بود. سیتریكس متوجه شده بود مایكروسافت و  سان توسعه‌دهند‌گان خوبی در سیستم‌عامل هستند ولی در توسعه نرم‌افزارهای  تحت شبكه خیلی خوب عمل نمی­کنند و از این نقطه ضعف نهایت استفاده را برد.  به همین دلیل، موسسه گارتنر این شركت را به عنوان یكی از بهترین  ارائه‌دهند‌گان راه‌كارهای محاسبات راه دور (Remote Computing) معرفی كرد.

سیتریكس در سال 2001 شركت Sequoia Software را هم خرید. سكویا روی  پلتفرم‌های موبایل و نرم‌افزارهای همراه فعالیت داشت و راه‌كارهای اینترنتی  برای برنامه‌های كاربردی تجاری و سازمانی ارائه می‌داد. در واقع، سیتریكس  با این خرید پا به عرصه نرم‌افزارهای قابل حمل موبایل و راه‌كارهای سازمانی  قابل حمل گذاشت و به خوبی دریافت كه سهم بزرگی از آینده بازار در این حوزه  خواهد داشت.

سال 2014، جشن 25 سالگی این شركت است. سیتریكس راه‌كارهای مبتنی بر SDN و  شبكه‌های نرم‌افزارمحور ارائه می‌كند و در بسیاری از بنیادها و استانداردها  پیش‌گام است. كلاود و مجازی‌سازی مراكزداده، محیط‌های امن برای اپ‌ها و  برنامه‌های موبایل، نرم‌افزارهای مجازی‌سازی برای دسكتاپ و موبایل،  بهبودسازی شبكه‌ها و برقراری ارتباط هر چیزی با یكدیگر، حوزه‌های مختلف  كاری این شركت ‌است. شعار سیتریكس «روش‌های جدید برای بهتر انجام دادن»  است.

مارك تمپلتون (Mark Templeton)، مدیرعامل فعلی سیتریكس به مناسبت 25 سالگی  این شركت طی یادداشتی می‌گوید: «25 سال اول سیتریتكس سفری شگفت‌انگیز بود.  در DNA ما (كارمندان این شركت)، حركت به جلو و رسیدن به آینده وجود دارد.  اطمینان داریم كه برای رسیدن به آینده باید تغییرات تاریخی در چشم‌انداز IT  شركت داشته باشیم. یك مشاركت واقعی و همگانی خواهیم داشت و واقعاً درباره  هر چیزی باید با هم باشیم.»

كمی درباره مدیرعامل

مارك از كارمندان قدیمی سیتریكس است و در سال 1995 به استخدام این شركت  درآمد. فارغ‌التحصیل رشته طراحی محصول، از دانشگاه كارولینای شمالی و دارای  مدرك MBA از دانشگاه ویرجینیا است. اولین سمت مارك در سیتریكس، معاونت بخش  بازاریابی بود. وی در سال 1998 رئیس بخش بازاریابی شد و در سال 2001 به  سمت مدیریت اجرایی كل شركت نائل گردید.

سیتریكس با مدیریت مارك از یك شركت به ارزش 15 میلیون دلار و یك محصول، به  شركتی بین‌المللی و قدرتمند به ارزش ۲.۵۹ میلیارد دلار در سال 2012، تبدیل  شد. اكنون، سیتریكس یك وزنه سنگین در دنیای محاسبات و شبكه‌های كامپیوتری و  یكی از رهبران و بازیگران اصلی این صحنه است.

راه‌كارهای این شركت در فناوری‌هایی مانند مجازی‌سازی، كلاود، شبكه‌های  نرم‌افزارمحور، مراكزداده نرم‌افزارمحور پیش‌گام هستند و شركت‌هایی مانند  آمازون، سیسكو، دل، گوگل، اچ‌پی، آی‌بی‌ام، مایكروسافت و سامسونگ شركای  تجاری و راهبردی آن محسوب می‌شوند. مارك در مجامع عمومی و بین‌الملی و  مؤسسات خیریه و همگانی مشاركت و حضور بسیار پررنگی دارد.

سخنان تحریك‌آمیز و انگیزشی مارك درباره آینده فناوری و به اشتراك‌گذاری  چشم‌انداز IT موجب شده تا بارها از سوی مؤسسه‌هایی مانند CIO 100 و Interop  به عنوان برترین­ها، انتخاب شود. برخی از نشان‌های دریافت شده توسط وی  عبارتند از: AeA Abacus Award ،Businessperson of the Year و Excalibur.  همچنین در سال 2013، در فهرست 50 مدیر اجرایی موفق و رده بالای موسسه  Glassdoor قرار گرفت.