مراکزداده بهصورت مستمر تحت فشار هستند که کارایی و ظرفیت بیشتری از خود نشان دهند. هر روز نیاز به قدرت محاسباتی، ظرفیت ذخیرهسازی و بهرهوری بیشتری احساس میشود. مدیران شبکه باید به طور وقفهناپذیری به دنبال افزایش چابکی و کارآمدی مراکزداده و سرویسهای اجرا شده روی آن باشند، در غیر این¬صورت از بازار حذف میشوند.
یک رویکرد مدیران مراکز داده برای افزایش بهرهوری و چابکی، خرج کردن پول بیشتری است. مدام هزینه میکنند و پول تزریق میشود تا مرکزداده وسعت پیدا کند، ظرفیت بیشتری برای میزبانی از سرویسها و اطلاعات مشتریان داشته باشد و همهچیز بهتر شود.
اما رویکرد دومی نیز برای بهینهسازی مرکزداده بدون هزینههای بسیار زیاد وجود دارد. در این رویکرد، سعی میشود تمام بخشهای یک مرکزداده، از سختافزار و نرمافزار تا سیاستها و رویهها با هم بهینهسازی شوند.
محیط موجود
اگرچه محاسبات ابری، مجازیسازی و مراکزداده میزبانی بهترین پلتفرم برای سازمانها محسوب میشوند و محبوبیت زیادی در بازار دارند، ولی هنوز اکثر سازمانها، بعضی از محاسبات و ذخیرهسازی خود را روی زیرساخت فناوری اطلاعات داخل شرکت انجام میدهند.
به گزارش موسسه ریسرچ ۴۵۱، در تحقیق جدیدی که از ۱۲۰۰ متخصص آیتی صورت گرفته است، حدود ۸۳ درصد سازمانهای بزرگ در آمریکای شمالی صاحب یک مرکزداده هستند و خودشان از اطلاعاتشان نگهداری میکنند.
تنها ۱۷ درصد این شرکتها تمام اطلاعات و فعالیتهای خود را روی محاسبات ابری بردهاند و ۴۹ درصد از مدل هیبریدی (ترکیبی) برای ادغام سرویسهای ابری یا مراکزداده کولوکیشن (colocation) با مراکزداده خودشان بهره میبرند.
گزارشها و تحقیقات دیگر از بازار هم نشان میدهد هزینهها و بودجههای اختصاص داده شده از سوی سازمانهای بزرگ برای مراکزداده در طول سالیان اخیر ثابت باقی مانده است و رشد چشمگیری ندارد.
البته، در بخشهای بهداشتی و مالی شاهد افزایش سرمایهگذاریها و تزریق نقدینگی بودهایم. در میان شرکتهایی که بودجه مراکزداده را افزایش دادند، بیشترین سرمایهگذاری یا هزینهها را در بخش بهینهسازی مراکزداده و افزایش ظرفیت و تراکم آنها شاهد هستیم.
در این مدت، تراکم سرورها نیز افزایش پیدا کرده است. از اواسط دهه ۱۹۹۰ که مینی کامپیوترهای IBM AS/400 محبوب بودند تا مراکزداده امروزی، تراکم سرورها حدود ۸۴ برابر شده است. همینطور، نیاز به انرژی از ۱۰۰ وات برای هر فوت مربع در کامپیوترهای قدیمی به ۶۰۰ وات برای سرورهای تیغهای امروزی استفاده شده در محاسبات لبه شبکه رسیده است.
اگرچه، تراکم سرورها باعث شده است فشار روی مراکزداده کاهش پیدا کند، ولی افزایش هزینههای تامین انرژی، سیستم سرمایشی و تهویه هوا، تجهیزات برق اضطراری، نصب ژنراتورهای برق و نظایر اینها باعث افزایش هزینههای نگهداری و بهینهسازی شدهاند. طبق گزارش نشریه CIO، انتظار میرود تا سال ۲۰۲۰ میزان مصرف انرژی یک مرکزداده حدود ۸۱ درصد افزایش پیدا کند.
قراردادها و رویهها
در چنین محیطی، برای صرفهجویی در هزینهها و از سوی دیگر بهینهسازی مراکزداده، باید تمام بخشها و منابع سیستم، مورد بازنگری و بررسی قرار بگیرند. قراردادهای خارجی تامین خدمات فنی و نگهداری مرکزداده باید به اندازه کافی انگیزهها و پاداش مالی برای افزایش بهرهوری را پوشش دهند.
شرکتهایی که بالاترین سطح خدمات را همراه با افزایش بهرهوری، ارایه بدهند، به همان اندازه باید مزایا و پاداش دریافت کنند و برعکس شرکتهایی که تاثیری در بهبود روند کار مرکزداده ندارند، از دور خارج شده یا با کاهش بودجه روبرو میشوند.
مدیران مراکزداده باید بهصورت مرتب قراردادها را مورد بازنگری قرار دهند تا اطمینان حاصل شود در ازای هزینهای که پرداخت میشود، بالاترین سطح خدمات موردنظر به دست میآید. در قراردادهای خارجی باید بندها و شروطی باشد که مجری را به تلاش و انگیزه بیشتر برای بهبود کارایی و افزایش سطح خدماتش ترغیب و تحریک کند.
قراردادها باید متضمن نیازهای آینده باشند. قراردادها باید طوری تنظیم شوند که اگر به شکل ناگهانی ترافیک یک مرکزداده افزایش پیدا کرد یا نیاز به دریافت خدمات ضروری و اضطراری بود، شرکتها در کنار مدیران مراکزداده باشند و عوامل سقوط یا شکست یک مرکزداده سریعا رفع شود.
برخی رویهها و روالهای معمولی در مراکزداده نیز باید متناسب با نیاز بازار تغییر کنند. ممکن است نیروهای فنی مرکزداده در ساعت خاصی شروع به کار کنند و در ساعت خاصی هم خارج شوند، ولی در فصلهایی از سال نیاز باشد ساعتهای بیشتری کار کنند و دیرتر به خانه بروند.
برای چابکی و کارآمدی یک مرکزداده، بازنگری در رویههای قدیمی و بهروزرسانی آنها یکی از مهمترین گامها محسوب میشود که میتواند بدون سربار، هزینه زیادی صورت گیرد. واقعیت این است که بخشی از مشکلات عدم بهرهوری مراکزداده سنتی را باید در پایبندی نیروهای فنی و مدیران به انجام کارهایی جست که سالها است تکرار میشوند.
اندازه درست
اگر یک رک یا سرور روشن استفاده نشده در یک مرکزداده قرار داشته باشد؛ بزرگترین مانع و چالش برای بهینهسازی و بهرهوری است. چون فضای فیزیکی، انرژی برق، استهلاک و هزینههای عملیاتی روزانهای را به مدیران مرکزداده تحمیل میکند.
مجازیسازی باعث میشود راحتتر بتوانید منابع سختافزاری را براساس نیاز مورد استفاده قرار دهید، ولی ردگیری منابع را سختتر خواهد کرد. در نتیجه، ممکن است یک سرور بدون مصرف در حال اجرا باشد.
یک گزارش معتبر از موسسه Natural Resources Defense Council ایالات متحده نشان میدهد در هر مرکزداده نزدیک به ۳۰ درصد سرورها روشن هستند ولی هیچ استفادهای ندارند. به علاوه، ممکن است یک سرور چهار هستهای استفاده شده باشد، در حالیکه تنها دو هسته آن مورد استفاده قرار میگیرد.
بنابراین، استفاده از یک اندازه درست و متناسب با نیاز موجود در مراکزداده میتواند گام مثبت بزرگی در بهرهوری آن سیستم باشد. لازم است همیشه ظرفیتهایی برای افزایش ذخیرهسازی یا محاسبات در نظر گرفت، ولی نباید این ظرفیتهای بالقوه فعال شونده در آینده، روی کارایی فعلی مرکزداده تاثیرگذار باشند.
مثلا، اگر دو سرور چهار هستهای در یک مرکزداده در حال استفاده هستند ولی روی هر سرور بیشتر از دو هسته پردازشی اجرا نمیشود، بهتر است تمام بار کاری به روی یک سرور منتقل شده و سرور دیگر خاموش شود. حتما اندازه درست مرکزداده خود را محاسبه کنید. این اندازه درست ربطی به فیزیکی یا مجازی بودن منابع ندارد. همچنین، باید ریسکهای استفاده از ظرفیتهای خالی برای آینده محاسبه شود.
گاهی اوقات هزینههای راهاندازی یک سرور برای میزبانی از ۱۰ سرویس در آینده بسیار بیشتر از ساخت یک مرکزداده جدید است. در گام بعدی، باید منابع و نقاط غیرمصرفی و غیرضروری مرکزداده مشخص و تعیین تکلیف شوند.
در اینجا، اتلاف منابع فقط متوجه سختافزار نیست، بلکه گاهی اوقات نرمافزارهای کاربردی به خوبی برنامهنویسی و توسعه داده نشدهاند که در نتیجه منابع سختافزاری بیشتری را درگیر میکنند یا به طور موثر و کارآمد روی سختافزار اجرا نمیشوند. بارها مشاهده شده که یک شرکت بهطور مداوم سختافزار خود را برای دستیابی به بهرهوری بیشتر ارتقا میدهد در صورتی که با یک بهروزرسانی نرمافزاری میتوانست نتایج بهتری را بهدست آورد.
همیشه پیش از اینکه به فکر افزایش ظرفیت ذخیرهسازی اطلاعات مرکزداده باشید، فایلهای تکراری یا بیهوده در سراسر یک سیستم را جستجو کنید. Deduplication میتواند فضای ذخیرهسازی زیادی برای کسبوکارهای کوچک و متوسط، آزاد کند.
مانیتورینگ
یکی دیگر از ابزارهای بهینهسازی مراکزداده بدون هزینههای زیاد، گزارشگیری و مانیتورینگ دایمی زیرساختها و سرویسهای ابری است. مراکزداده مدرن امروزی به سیستم نظارتی بسیار قوی مجهز شدهاند که کوچکترین و کماهمیتترین پارامترها را ردگیری و اندازهگیری میکنند.
این سیستمها میتوانند هر خرابی، تغییر دما، تغییر رفتار و مشکلات دیگر در تجهیزات شبکه و مرکزداده را سریعا گزارشگیری کنند تا از خرابی بیشتر و کاهش آپتایم جلوگیری شود. سیستمهای جدید DCIM میتوانند تصمیمگیریهای مدیریتی را براساس مصرف واقعی و نه مشخصات ذکر شده از سوی تولیدکننده هدایت کنند. علاوه بر نظارت، مدیران به تجزیه و تحلیل رفتار بخشها و تجهیزات مختلف مرکزداده نیاز دارند تا بتوانند مشکلات را با دقت بالایی پیشبینی و حل کنند.
کارشناسان بهینهسازی مرکزداده، اعتقاد دارند استفاده همزمان از سیستمهای DCIM و مانیتورینگ سرور میتواند با پیوند زدن میان این دو بخش و تحلیل اطلاعات، ابزار بسیار قدرتمندی برای افزایش بهرهوری باشد. داشتن اطلاعات دقیق و واقعی از سیستمها و تجهیزات باعث میشود تصمیم بگیرید تا یک سرور قدیمی پر مصرف را از رده خارج و با یک سرور دیگر جایگزین کنید تا مصرف انرژی بهینه شود.
مثال دیگر، افزایش مصرف انرژی به خاطر افزایش دما در یک نقطه از مرکزداده است. اگر بتوانید عامل این افزایش دما را پیدا کنید؛ ممکن است چندین درصد در مصرف انرژی صرفهجویی داشته باشید.
مراکز داده، یک سیستم به هم پیوسته و یکپارچه هستند و نباید بهصورت جزیرهای و جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. باید کل مرکزداده به عنوان یک محصول و مجموعه واحد در نظر گرفته شود و برای آن راهحل پیشبینی شود تا به سوی بهتر شدن حرکت کند.
حرف آخر
قطعا بهینهسازی یک مرکزداده فقط در سختافزار خلاصه نمیشود و نیاز به سرمایهگذاری، توسعه فیزیکی یا هزینههای کلان ندارد.
گاهی اوقات ارتقای یک نرمافزار، خاموش کردن یک سرور، بازنگری در یک قرارداد نگهداری و تامین انرژی میتواند مرکزداده را چندین گام به جلو پرتاب کند. مدیران مراکزداده باید دائما به دنبال راهکارهایی برای افزیش بهرهوری سیستم بدون هزینههای بالا باشند.
دیدگاه خود را بنویسید