هیچ شکی وجود ندارد که نگهداری و اداره کردن یک مرکزداده، گران است.  بسیاری از مراکزداده ورشکسته یا از بازار رانده شده، نه به خاطر مشکلات فنی  یا عدم توانایی در ارائه سرویس‌های به‌روز، بلکه به خاطر عدم توانایی در  تامین هزینه‌های نگهداری و عملیاتی مرکزداده، تعطیل شدند. هزینه‌های  عملیاتی یکی از چالش‌های اصلی برای هر مرکزداده‌ای است و شرکت‌های بزرگ سعی  می‌کنند با برنامه‌ریزی، استراتژی و در پیش گرفتن راهكارها و فناوری‌هایی،  آن را کاهش دهند.

                                

خوشبختانه، همیشه راهکارهای کاهش هزینه‌های عملیاتی یک مرکز داده سخت،  پیچیده و بزرگ نیستند. با مطالعه روی ۱۰۰ مرکزداده بزرگ در جهان، می‌توان  دریافت که همگی از ۵ روش زیر برای کاهش هزینه‌های جاری خود بهره گرفتند:

۱- تجهیزات با اندازه مناسب

غالب تجهیزات مراکزداده از جمله سرورها و سیستم‌های خنک‌کننده، وقتی بار  کاری سنگین‌تری داشته باشند، کارایی بهتر و موثرتری به دست می‌دهند.

به زبان ساده‌تر، اگر یک سرور با ۸۰ درصد قدرت خود کار کند، کارایی بهتری  نسبت به حالتی دارد که با ۳۰ یا ۴۰ درصد ظرفیت خود در یک مرکزداده فعال  باشد. مراکزداده‌ای می‌توانند بهره‌وری خود را افزایش دهند و سود بیشتری در  مقابل یک هزینه علمیاتی یکسان به دست بیاورند که هرچه بیشتر به استفاده از  صد درصد توان خروجی تجهیزات خود نزدیک‌تر شوند.

حالتي را فرض کنید كه تمام بخش‌ها و تجهیزات یک مرکزداده روشن باشند و هزینه‌های جاری X تومان شوند، حالا مراکزداده بزرگ و موفق سعی می‌کنند با X تومان، سرویس‌هاي بیشتری ارائه دهند یا فضای ذخیره‌سازی ابری و کلوکیشن بیشتری برای مشتریان فراهم کنند.

اما مراکزداده با کارایی پایین، همان X تومان را هزینه مي‌كنند و سرورها و تجهیزات ذخیره‌سازی با پایین‌ترین توان خود روشن هستند.

بنابراین، یکی از روش‌های کاهش هزینه‌های عملیاتی در یک مرکزداده این است  که از حداکثر توان خروجی تجهیزات نصب شده استفاده کنیم یا برخی از آن‌ها  را خاموش و از مدار خارج کنیم. در این صورت، هزینه‌ها کاهش پیدا مي‌كند و  از سوی دیگر، بار کاری بخش‌های روشن بیشتر می‌شود.

۲- بازتعریف استراتژی‌های نگهداری

فناوری‌های پیرامون مراکزداده هر چند سال یک بار تغییر می‌کنند و  به‌روزتر و مدرن‌تر می‌شوند. در حال حاضر، شاهد استفاده از ابزارهای  اینترنت اشیا یا هوش مصنوعی در سیستم‌های نگه‌داری مراکزداده هستیم.

بنابراین، بهتر است سیاست‌ها و استراتژی‌های نگهداری مراکزداده، دوباره  بررسی، بازتعریف و بازنویسی شوند. انواع ابزارها و فناوری‌های کم‌هزینه‌تری  برای گزارش‌گیری یا نظارت بر سیستم‌های مراکزداده عرضه شده است که در  نهایت می‌توانند هزینه‌های جاری و عملیاتی را کاهش دهند.

این ابزارها و فناوری‌ها بیشتر به سمت مدیریت متمرکز مي‌شوند و با حركت  یکپارچه، منجر به تصمیم‌های تعمیر و نگه‌داری دقیق‌تر، پیش‌گیرانه و  کم‌هزینه‌تر می‌شوند. در سال‌های اخیر، مراکزداده به سوی خودکارسازی  فرآیندها و امور جاری روزانه حرکت کرده‌اند و از استراتژی پیش‌گیرانه به  جای تعمیر در زمان یا آنلاین سود می‌برند.

مثلا، نصب ده‌ها سنسور و راه‌اندازی یک شبکه عصبی می‌تواند به جای چندین  نیروی انسانی و به طور لحظه‌ای، رفتار و وضعیت هر دستگاه شبکه را بررسی و  خرابی یا زمان تعمیر را پیشگویی کند.

استفاده از چنین سیستمي باعث افزایش دسترس‌پذیری و آپ‌تایم شده و یک  خرابی نمی‌تواند ضررهای زیادی به مجموعه وارد کند. استراتژی‌های نگهداری یک  مرکزداده با مرکزداده دیگر متفاوت است و احتمالا نسخه‌ای که مراکزداده  مدرن و بزرگ دنیا پیاده‌سازی کرده‌اند را نمی‌توان برای مراکزداده خود به  کار بست.

شما نیاز دارید براساس اولویت‌ها و زیرساخت، قدمت مرکزداده، سرویس‌هایی  که می‌دهید و بودجه‌ای که تعریف شده است، استراتژی‌های نگهداری مرکزداده  خود را بازنویسی کنید.

۳- کارمندان را خوشحال نگه دارید

شاید برایتان سوال شود که خوشحالی یا رضایت درونی یک کارمند چه تاثیری روی کاهش هزینه‌های جاری یک مرکزداده دارد؟

در بررسی‌هایی که روی صد مرکزداده بزرگ دنیا انجام گرفته است، آن‌هایی که  کارمندان با ثبات‌تر و باتجربه‌تری داشته‌اند و ورودی-خروجی نیروی انسانی  کمتری را شاهد بوده‌اند، هزینه‌های عملیاتی و سربار کمتری را نيز تجربه  کردند.

هر بار که یک کارمند از مجموعه، اخراج یا کنار گذاشته می‌شود و خداحافظی  می‌کند، هزینه‌های سربار زیادی مانند آموزش یک نیروی انسانی جدید، بیمه،  مالیات، استخدام و غیره به کل مجموعه اضافه می‌شود. از سوی دیگر، کارمندان  با سابقه و تجربه بالا، کارایی بهتری دارند و می‌توانند منجر به کاهش هزینه  شوند.

یک کارمند حرفه‌ای می‌تواند با عملکرد خوب خود موجب افزایش کارایی و  بهره‌وری یک مرکزداده و در نتیجه افزایش درآمد و سود شود. اما کارمندان کم  تجربه و ناآگاه می‌توانند چالش‌های جدیدی بسازند.

به همین دلیل، توصیه می‌شود که به خوشحالی و رضایت‌مندی کارکنان خود  اهمیت دهید، آن‌ها را در تصمیم‌گیری‌ها و امور جاری مرکزداده دخیل کنيد و  به صورت مرتب در ارتباط باشید. پیشنهادات‌ آن‌ها را برای بهبود فضای کار یا  عملکرد بهتر بخش‌‌شان، جویا شوید و حقوق و مزایای آن‌ها را به طور کامل  بپردازید.

۴- آموزش‌های اختصاصی

هر مرکزداده در نوع خود، مجزا و منحصربه‌فرد است. مشخصات و مختصات هر  مرکزداده با دیگری متفاوت است. بنابراین، علاوه بر آموزش‌های عمومی و  استاندارد رایجی که در تمام جهان اجرا می‌شوند، مدیران مرکزداده باید یک  سری آموزش‌های اختصاصی و خاص مرکزداده خود را برای کارکنان برگزار کنند.

اگر شما بتوانید طول عمر یک دستگاه UPS را از ۱۰  سال به ۱۲ سال افزایش دهید، عملا بهره‌وری مرکزداده را افزایش و برعكس  هزینه‌ها را کاهش مي‌دهيد. کارکنان باید به تجهیزات و سخت‌افزارهای نصب شده  در مرکزداده کاملا تسلط داشته باشند و بدانند در شرایط اضطراری و بحرانی  چه اقدامي را انجام دهند تا به خرابی و ضررهای بزرگ‌تر منجر نشود.

۵- امروز چه چیزی را کنترل کنیم

وقتی یک مرکزداده جدید ساخته می‌شود، زیر بار رفتن تمام بخش‌ها و سرورها  به مرور اتفاق می‌افتد و چندین سال طول خواهد کشید تا کل مرکزداده زیر بار  کامل برود و با حداکثر کارایی و توان خود فعال باشد.

بنابراین، اهمیت زیادی دارد که تیم نگهداری و عملیات مرکزداده بداند هر  روز باید کدام بخش‌های مرکزداده فعال باشند، زیر بار بروند و بخش‌های دیگر  را خاموش یا غیرفعال کند. برای مرکزداده‌ای که در حال كاركردن با ۴۰ درصد  توان خود است، نیازی نیست که ۱۰۰ درصد دستگاه‌های سرمايشي یا تامین‌کننده  انرژی، روشن باشند.

تیم عملیاتی مرکزداده باید طبق یک استراتژی و برنامه‌ریزی دقیق، سعی کند  با کمترین سیستم و دستگاه فعال در هر روز، سرویس‌های مد نظر را ارائه دهد و  البته از آن سو هم مراقب باشد تا کارایی سیستم کاهش پیدا نکند.

مطمئنا در برخی از روزهای سال بار ترافیکی روز مرکزداده بیشتر مي‌شود و  برعکس در بازه‌هایی شاهد کاهش آن خواهیم بود. مراکزداده کارآمد باید  بتوانند نسبت به این کاهش و افزایش بار ترافیکی، به موقع واکنش نشان دهند و  آن را مدیریت کنند تا هزینه‌های سربار کمتری داشته باشند.

اگر فرض کنیم در یک ماه، تنها ۲ روز، بار کاری مرکزداده بسیار کمتر از  حالت عادی می‌شد، در طول سال نزدیک به یک ماه برخی از دستگاه‌ها  می‌توانستند خاموش باشند و مصرف انرژی، سرمايش، استهلاک و مشکلات دیگر  کمتری داشته باشند. تصور کنید هزینه‌های عملیاتی شما یک ماه در سال کمتر  شوند.