همانند هر موقعیت شغلی حرفه‌ای دیگر، یک مدیر مرکز داده باید ویژگی‌ها و مهارت‌های عمومی مانند تجربة کاری، قابلیت رهبری، تعهد سازمانی، مهارت‌های تحلیلی و از این دست خصایص را داشته باشد. اما به طور خاص، یک مدیرمزکداده باید مهارت‌های فنی ویژه‌ای نیز آموخته باشد تا بتواند یک مرکز دادة حساس و حیاتی 24 × 7 را در بالاترین سطح ممکن مدیریت کند. امنیت، کلاود، مجازی‌سازی، تجهیزات، ارتباطات، محتوا و ترافیک شبکه تنها بخشی از المان‌های حیاتی مورد نیاز برای یک مدیریت، گزارش‌گیری و تحلیل یک مرکز داده هستند. یک مدیر مرکز داده باید بتواند زیرساخت‌های مورد نیاز را تعریف کرده و به موقع کل سیستم را از مراحل بازیابی بحرانی به سلامت عبور دهد و از سوی دیگر مراقب آپ‌تایم و طول عمر مرکز داده باشد. برای اینکه بهتر متوجه شویم یک مدیر مرکز داده باید چه مهارت‌هایی را اخذ کرده باشد؛ در ادامه به 10 مهارت اصلی مورد نیاز، اشاره می‌کنیم.
برنامه‌ریزی تحلیلی برای افزایش ظرفیت
تعیین و برنامه‌ریزی اندازه مناسب فضاها و تعداد طبقات برای توسعه‌های فعلی و نیازهای آیندة مرکز داده می‌تواند کاری بسیار دلهره‌آور باشد. در این نیازسنجی و برنامه‌ریزی باید کلیة سرورها، رک‌ها، منبع‌تغذیه‌ها و میزان برق و انرژی مورد نیاز سیستمهای سرمایشی و تجهیزات فرعی دیگر در نظر گرفته شود.
تعیین و تخمین هر دو فضای افقی و عمودی مورد نیاز برای مرکز داده می‌تواند ارزیابی‌ها را بهتر کند. به گفته دیوید جی کپچیو، معاون مدیرعامل و رئیس بخش پژوهشی تیم گارتنر، «اولین اشتباه بسیاری از مدیران این است که براساس نیازمندی‌های کنونی دست به تخمین می‌زنند و فضاهای مورد نیاز در آینده را براساس الگوهای تاریخی رشد صنعت مرکز داده در نظر نمی‌گیرند.
این یک رویکرد منطقی است که براساس الگوهای رشد بتوانیم فضاهای مورد نیاز آینده را تعیین کنیم اما باید دو مسئله دیگر را هم مد نظر داشت و بعد تصمیم‌گیری کرد؛ اول اینکه از فضاهای موجود تعریف شده به درستی و بهینه استفاده شود.
دوم اینکه میزان فضای افقی و عمودی مورد نیاز را به درستی تخمین زده و محاسبه کرده باشید. استفاده از سیستمهای سرمایشی غیرمتعارف، به‌کارگیری فناوری‌های جدید با چگالی بالا و غیره می‌توانند محاسبات اولیة صحیح شما را برهم بزنند. به همین دلیل، یک مدیر مرکز داده باید توانایی بالایی در برآورد و برنامه‌ریزی تحلیلی بهمنظور توسعه در آینده داشته باشد.
دانش امنیتی
پیاده‌سازی سیستمهای امنیتی و ابزارهای مورد نیاز برای محافظت از مرکز داده در هیچ زمانی همانند اکنون پراهمیت و حیاتی نبوده است.
علاوه بر سرورهای میزبانی سایت‌ها، برنامه‌های کاربردی و اطلاعات حساس، بیگ دیتا، تجهیزات BYOD، موبایل و مجموعه‌های آنلاین نیز دارای رشد نمایی هستند.
همگامی با آخرین فناوری‌ها و ابزارهای امنیتی برای خنثی کردن نرم‌افزارهای مخرب، حملات هدف‌دار، جاسوس‌افزارها و سارقان سایبری در عین اینکه آپ‌تایم مناسب را حفظ میکند، برای یک مرکز داده بسیار ضروری است.
براساس گزارش‌های مرکز Risk Based Security، 822 تعداد میلیون رکورد اطلاعاتی در سال 2013 در معرض حمله و خطر امنیتی بودهاند.
آشنایی کار با تجهیزات الکترونیکی
آپ‌تایم هر مرکز داده، «شغل اول» هر مدیر مرکز داده است. همانند اقدامات امنیتی دیگر، یک مدیر مرکز داده باید انواع اقدامات و محافظت‌ها را از زیرساخت و تجهیزات موجود برای جلوگیری از قطعی یا خرابی آنها انجام دهد.
در حالت عادی به نظر می‌رسد انرژی برق بسیار قابل اطمینان و همیشه در دسترس است اما بنا بر گزارش مسعود امین، کارشناس امنیت گرید و مهندس کامپیوتر و برق دانشگاه مینسوتا، در سال 2013 «هر روز، 500 هزار مورد قطعی برق در امریکا گزارش شده است که هریک از این قطعی‌ها هم یک ساعت یا بیشتر بودند. میزان خسارت این مقدار مشکل برقی 80 میلیارد تا 180 میلیارد دلار برآورد می‌شود.»
از این رو، آشنایی و درک انواع منابع تأمین انرژی و سیستمهای محافظت منبع‌تغذیه و افزایش ظرفیت‌های انرژی برای مواقع بحرانی بسیار مهم است.
دانستن مشخصات و نیازمندی‌های تجهیزات تامین انرژی یک مرکز داده از سوی مدیر بخش تجهیزات و امکانات کافی نیست. هر مدیر ارشد مرکز داده نیاز دارد دانش کار با انواع سیستمهای تامین انرژی برای موفقیت مجموعه‌ای از دپارتمان‌های IT و تجهیزات و امکانات مستقر شده در سازمان را بداند و بتواند سیستمهای زیرساختی بهینه‌ای برای سرورها و حفاظت از اطلاعات و حتی توسعة آنها طراحی و برنامه‌ریزی کند.
سیستمهای انرژی نیاز به زیرساخت و فضا، مانیتورینگ مداوم و ابزارهای تجزیه و تحلیل وضعیت دارند. پرسش‌های زیر و یافتن پاسخ آنها در این زمینه، بسیار راه‌گشا است:
- آیا به تازگی دستگاه‌های UPS سرویس شده‌اند؟
- آیا به‌روزرسانی سیستمهای کوچک به سیستمهای با مصرف انرژی بهینه برای بهبود وضعیت ROI لازم است؟
- آیا سیستمهای (اضافی) برای سیستم انرژی دارید؟
- آیا باتری‌های دستگاه‌های UPS در سلامت هستند؟ آخرین بار چه زمانی آنها را تست کرده‌اید؟
- آیا به اندازة کافی باتری برای روشن کردن و فعالیت طولانی مدت ژنراتور در هنگام قطع برق دارید؟
- آیا توافق‌نامه‌هایی برای نگهداری و سرویس مداوم دستگاه‌های (USP) در محل دارید؟
- آیا به فکر استفاده از فناوری‌های زیست محیطی جدید ذخیره‌سازی برق، مانند flywheels هستید؟
- آیا به‌روزرسانی سیستم نرم‌افزاری مدیریت انرژی مرکز داده مورد نیاز ما است؟
- چقدر از سلامت ابزارهای محلی تامین برق اطمینان دارید؟
- آخرین بار چه زمانی ژنراتور سرویس شده است؟
- آیا ژنراتور از سوخت استفاده میکند؟ چه نوع سوختی؟ و آیا این سوخت تمیز است؟
تامین و نگهداری مداوم تجهیزات برقی و محافظت از انرژی برای آپ‌تایم بسیار ضروری است. برایان بلت، مدیرعامل و بنیان‌گذار شرکت Power Support Engineering به سازمان‌ها و شرکت‌های فعال بازار، مشاوره و راهکارهای محافظت و نگهداری از سیستمهای تامین انرژی و برق‌رسانی را ارائه می‌دهد تا بتوانند از این سیستم‌ها به طور موثر و کارآمد بهره بگیرند.
وی هنگامی که شرکت‌ها می‌خواهند دستگاه‌های UPS را تعویض یا سرویس کنند، آخرین فناوری‌های روز را با مدیران مرکز داده در میان می‌گذارد و آنها دعوت میکند تا از نزدیک این سیستمهای تازه را ارزیابی کنند.
او می‌گوید: «اصلاً مهم نیست که یک مدیر مرکز داده چقدر باهوش یا زرنگ است بلکه این مهم است که چقدر با مهارت‌های لازم برای سمت خود آشنایی دارد. چون من با مشتریان زیادی سروکار دارم بهخوبی می‌توانم متوجه شوم که کدام مدیر، یک کارشناس فنی هم هست یا خیر.»
آشنایی با نیازهای سیستمهای سرمایشی
آشنایی با نحوة کار خنک‌کننده‌ها و مقدار سرمایش آنها، برای سلامت تجهیزات یک مرکز داده، ضروری است. تمام دستگاه‌های الکترونیکی تولید گرما می‌کنند؛ بنابراین کاهش حرارت و جلوگیری از افزایش دمای ناخواستة پیرامون رک‌ها و محیط مرکز داده بسیار حیاتی است.
کارشناسان، انقلابی در طراحی سیستمهای سرمایشی جدید برای سال‌های آتی پیش‌بینی نمی‌کنند، و فناوری‌ها و محصولات فعلی با کمی تغییر و اصلاح ادامه خواهند یافت.
سیستمهای CRAC و سیستمهای سرمایشی جایگزین، کماکان در مراکزداده مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته، رویکردهای سرمایشی بسیار زیادی ارائه شده و در حال توسعه هستند. از سیستمهای سرمایشی مبتنی بر هوا تا مایع.
جان استنلی، کارشناس تحلیل فناوری‌های مرکز داده در موسسه Group 451 اعتقاد دارد مراکز داده آینده براساس ترکیبی از سیستمهای سرمایشی سنتی و فناوری‌های جدید، طراحی و ساخته می‌شوند. «سیستم سرمایشی رایگان یا موجود نیست یا استراتژی کاملی برای به‌کارگیری آن وجود ندارد.
برخی از مراکز داده از سیستمهای سرمایشی رایگان استفاده می‌کنند ولی تنها برای فضاهای محدود و کاهش چند درجه‌ای گرما». مهم است بدانید بسیاری از سرورها و تجهیزات دیگری که در مراکز داده مستقر هستند مانند دستگاه‌های UPS، می‌توانند در دمای بالا به درستی کار کنند اما باز هم ضروری است که دمای محیط کاهش یابد.
آگاهی از کارکرد سیستم سرمایشی و میزان دمایی که برای کار مرکز داده مناسب است می‌تواند منجر به راهکارهای بهینه و باصرفه برای یک مرکز داده شود و بسیاری از هزینه‌های بالقوه را کاهش دهد.
مدیریت اموال
در مراکز امروزی مدیریت اموال و تجهیزات به تلاش و کوشش بیشتری نیاز دارد. نرم‌افزارهای جدید DCIM (سرنام Data Center Infrastructure Management) ابزارهای مهمی در اختیار شما قرار می‌دهند تا اموال یک مرکز داده را به درستی مدیریت کنید. در محیط‌هایی که به سرعت در حال تغییر و توسعه هستند، شناسایی سریع اموال، مکان آنها و چگونگی اتصال آنها بسیار اهمیت دارد.
DCIM امکان پیگیری و مانیتورینگ میزان کارایی انرژی و قابلیت اطمینان برق را می‌دهد. همچنین می‌تواند ظرفیت‌های سیستمهای IT و چگونگی بهره‌برداری از فضاها را مشخص کند. دیوید جی کپچیو، تحلیل‌گر گارتنر می‌گوید DCIM شاخه‌ای از ابتکارهای Green-IT است و در اصل طراحی شده است تا مصرف انرژی، مانیتور شود و در سطوح مختلف بتوان از مرکز داده گزارش‌گیری کرد و براساس آن تصمیم‌گیری و مدیریت نمود.
امروزه، DCIM به شما اجازة مجتمع‌سازی بخش‌های مختلف یک مرکز داده را می‌دهد. مثلاً می‌توانید مدیریت زیرساخت فیزیکی، مدیریت تجهیزات و امکانات و مدیریت سیستم‌ها در چندین سیلو را به صورت یکپارچه و متحد انجام دهید.
استفاده صحیح از ابزارهای تحلیلی
مراکز دادة هوشمند باید قابل اعتماد، انعطاف‌پذیر و مقرون به صرفه باشند. انتخاب ابزارهای مناسب برای مانیتورینگ، تحلیل و مدیریت زیرساخت، یکی از پارامترهای اصلی توسعة مرکز داده و بقای زندگی آن است و می‌تواند وجود منابع زیاد زیرساخت مرکز داده را برای یک کسب‌وکار یا سازمان توجیه کند.
شناخت ابزارهای لازم و مناسب برای محیط‌های مرکز داده در درازمدت می‌تواند عملکرد سیستم را بهبود بخشیده و هزینه‌های سربار زیرساختی را کاهش دهد. بنابراین، یک مدیر مرکز داده باید دانش و شناخت کافی از این ابزارها داشته باشد و بداند چگونه از این ابزارها برای گسترش کار استفاده کند.
شناخت PUE و DCIE
معیار Power Usage Effectiveness در سال 2007 توسط کنسرسیوم Green Grid تصویب شد و برای اندازه‌گیری چگونگی مصرف انرژی به طور موثر است.
معیار Data Center Infrastructure Efficiency نیز معکوس معیار PUE است. به گفته Green Grid معیار PUE برای درک و ارزیابی چگونگی تحویل مطلوب انرژی از سوی مرکز داده به تجهیزات فناوری اطلاعات است. این معیار بهترین ابزار برای اندازه‌گیری تاثیر فناوری‌ها و رویکردهای جدید در کارایی مرکز داده و تجهیزات IT در طول زمان است.
بنابرتعریف Green Grid معیار PUE برابر نسبت کل انرژی مصرفی تجهیزات (شامل مرکز داده) بر انرژی مصرفی تجهیزات IT است. مولفه‌های زیادی در PUE دخیل و تاثیرگذار هستند. برخی از این مولفه‌ها مدیریت ساختمان، HVAC، امنیت، منبع‌تغذیه، دستگاه‌های کامپیوتر و شبکه، سیستمهای پشتیبانی IT، ارتباطات تلفنی و سیستمهای ذخیره‌سازی هستند.
در طول سالیان گذشته که PUE مطرح شده است، با مقایسه PUE مراکزدادة مختلف با یکدیگر، اختلاف‌نظرها و سردرگمی‌های زیادی نسبت به چگونگی تفسیر و تحلیل نتایج این معیار، در میان شرکت‌های مختلف ایجاد شده است.
پرسشهایی مانند «چگونه می‌توان نتایج این معیار را برای مرکز دادة شخصی تفسیر کرد؟»، «چگونه می‌توان براساس این معیار مراکز داده مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد و فهمید کدام یک بهتر است؟» و «چگونه می‌توان با این معیار وضعیت رشد و توسعة یک مرکز دادة خاص را ارزیابی کرد؟» همیشه مطرح بودند.
به همین دلیل، موسسة Green Grid مجموعه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌ها را منتشر کرده است که سازندگان مراکز داده باید در هنگام طراحی و ساخت رعایت کنند تا بعد بتوانند طبق این قوانین PUE را اندازه‌گیری و مقایسه کنند. این منابع به همراه ابزارهای آنلاین رایگانی، برای گزارش‌گیری PUE از مرکز داده، در سایت این موسسه قابل دسترسی هستند.
منابع نیروی انسانی
به همان اندازه که مدیریت زیرساخت‌ها و تجهیزات یک مرکز داده اهمیت دارد، به‌کارگیری نیروی انسانی فنی مناسب برای مرکز داده نیز حائز اهمیت است.
آگاهی از این موضوع که شرکت چه اهداف و برنامه‌هایی دارد و قرار است چه عملیاتی انجام شود، یک نقطة شروع خوب، برای انتخاب نیروی انسانی مناسب است. به گفته دیوید بوستون، از موسسه Boston Consulting Group، اهداف عملیاتی در یک سازمان باید مشخص‌کنندة تعداد و ساختار نیروی انسانی باشند.
هنگامی که نیروی انسانی در حال آموزش دیدن است باید انواع خدمات و اتفاق‌های غیرمنتظره احتمالی در نظر گرفته شود و برای هریک مهارت و آموزش مناسب به کارکنان منتقل شود. وقفه‌های تجهیزات، پشتیبانی از درخواست‌های مشتریان، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه، گزارش حادثه، پروژه‌های خاص و بازیابی بحرانی، مواردی هستند که در یک مرکز داده وجود دارند و نیروی انسانی باید بر آنها مسلط باشد.
همانند یک خلبان که قبل از پرواز تمام سیستم‌ها و کلیدها را بررسی میکند، کارکنان مرکز داده باید بتوانند شرایط اضطراری و سیستمهای پشتیبانی بلادرنگ را آماده به کار نگه دارند. یک مدیر مرکز دادة موفق، باید بتواند با مدیریت نیروی انسانی، خطاهای ناشی از این نیروها را کاهش داده و به بهبود آپ‌تایم مرکز داده کمک کند.
برنامه‌ریزی برای بازیابی بحرانی و اجرا
یک برنامه‌ریزی مناسب برای مواقع بحرانی و اضطراری، تفاوت‌های پشتیبان‌گیری و اجرا را در مراکز داده مختلف مشخص میکند.
گفتن عبارت «الان نباید اتفاق می‌افتاد» ساده است ولی عملیات جلوگیری و مقابله بسیار سخت است. قطع برق، سیل، آتش‌سوزی، طوفان، شکستگی تجهیزات، خرابکاری و غیره، اتفاقات غیرمنتظره‌ای هستند که یک تهدید بالقوه برای مرکز داده محسوب می‌شوند و باید برای مقابله با هر یک، برنامة مدون و مشخصی داشت.
طراحی بهترین شیوه‌های از سرگیری عملیات مرکز داده، به تجربه، زمان و تحلیل بالای انواع راهکارهای فناورانه شبکه‌ای، امنیتی، رادیکالی و کیفی موجود در بازار، نیازمند است. شرکت‌های ارائه‌دهندة این خدمات، سوالات مهمی را مطرح می‌کنند که باید پاسخ داده شوند:
- چه چیزی باید محافظت شود و چه چیزی ارزش واقعی کسب‌وکار شما است؟
- تمام اموال حیاتی شما کدام‌ها هستند؟
- چه سیستمهای افزونگی در محل دارید؟
- چه مدت زمان طول می‌کشد که این تجهیزات بهبود یابند؟
- آیای یک برنامة ارتباطی اختصاصی با مراکز دیگر، دارید؟
- چه تیم یا شرکتی مسئولیت پیاده‌سازی و تست سیستم‌ها را برعهده دارد؟
دید همه‌جانبه درباره مرکز داده
همیشه فشاری پشت سر مدیران مرکز داده وجود دارد که سیستمی مقرون به صرفه و موثر در عین سرعت بالای اجرا، طراحی و پیاده‌سازی کنند.
این تقاضای بسیار بزرگ به عوامل ویژه زیادی وابسته است، که هریک از این عوامل نیز، شرایط و نیازمندی‌ها و مشخصات خاص خود را دارند.
یک مدیر باید به طراحی و لایه‌بندی مرکز داده، برنامه‌ریزی برای توسعه و افزایش ظرفیت، انتخاب تجهیزات IT، شبکه‌های ارتباطی، منبع‌تغذیه و زیرساخت‌های سرمایشی، امنیت، آپ‌تایم و برنامه استفاده موثر و بهینه از انرژی و چیزهای دیگر، خوب فکر کند و دست به تحلیل و ارزیابی بزند، تا در آینده یک اشتباه یا خرابی به بار نیاید.
بنابراین، چنین مدیری باید دیدی همه‌جانبه و کلی‌نگر به مرکز داده و مسایل آن داشته باشد و بتواند به روند تکامل آن کمک کند. مدیرانی در این وضعیت موفق هستند که از تحلیل و نگرش لازم و وسیعی برخوردارند و می‌توانند بهترین تصمیمات را بگیرند.
دیدگاه خود را بنویسید