احتمالا در بیشتر کارهایی که در محل کارتان یا برای کسب‌وکارتان انجام می‌دهید؛ مجبور به تصمیمگیری می‌شوید. با گذشت زمان، نیاز پیدا میکنید مهارت‌هایی برای تصمیمگیری بهتر و براساس تجربیات گذشته و دانش جدید خود، کسب کنید. برخی افراد به صورت طبیعی و ناخودآگاه، مهارت‌هایی در خود نهادینه می‌کنند که منجر به تصمیمگیری بهتر می‌شود اما بهتر است خودتان سراغ یادگیری فرآیندهای تصمیمگیری درست بروید تا هم در حوزهی توسعه فردی و هم در کار و زندگی، مرتبا تصمیم‌های موفق‌تری اتخاد کنید.
۱۲ روش یا ترفند برای تصمیمگیری بهتر را مورد بررسی قرار می‌دهد:
چرا تصمیمگیری بهتر، اهمیت دارد؟
«تصمیمگیری بهتر» (better decisions) در دنیای امروز، یک مهارت حرفه‌ای و ضروری برای رشد و توسعهی فردی و کاری شناخته می‌شود.
دلایل زیادی هم وجود دارد که نشان می‌دهند «تصمیمگیری بهتر» چه تاثیرات بزرگی دارند؛ از ایجاد حس بهتر نسبت به خود و تقویت خودباوری و اعتماد به نفس تا متمایز شدن از همکاران گرفته، تا ایجاد ظرفیت‌های پذیرش سمت‌های مدیریتی در شرکت و بهره‌گیری بهتر از تجربیات گذشته!
۱۲ ترفند برای تصمیمگیری بهتر
۱- کمتر فکر کنید اما عمیق‌تر
هر تصمیمی باید با تفکری همراه باشد؛ زیرا باید جوانب مثبت، منفی، عواقب و تمام گزینههای احتمالی مرتبط با آن را سنجید. اما تفکر بیش از حد، می‌تواند شما را از تصمیم نهایی باز دارد. مهم است که بتوانید بدون صرف زمان زیاد برای ارزیابی همه چیز، به نتیجه برسید. تفکر بیش از حد، می‌تواند باعث شود تصمیمی بگیرید که شاید در حالت عادی، هرگز آن تصمیم گرفته نمی‌شد و در عین حال، باعث ایجاد استرس بی‌مورد شما شود.
هرچه بیشتر فکر کنید؛ احتمال بیشتری وجود دارد که در حلقهی شک و تردید فرآیند تصمیمگیری خود گرفتار شوید که به تدریج می‌تواند تبدیل به یک الگو شود و بر تصمیمات آیندهی شما تاثیرگذار باشد. اگر با تصمیم خود دست و پنجه نرم میکنید؛ کمی از موضوع فاصله بگیرید و هنگامی که ذهن‌تان روشن‌تر شد؛ دوباره به فرآیند تصمیمگیری بازگردید.
۲- مراقب خودتان باشید
خواب و آب، دو عنصر مصرفی هستند که به وضوح می‌توانند بر ذهن و تمرکز شما تاثیر بگذارند و توانایی‌های تصمیمگیری شما را کم و زیاد کنند.
هدف خود را بر روی 7 تا 9 ساعت خواب باکیفیت شبانه تنظیم کنید. برای رسیدن به این هدف، باید سعی کنید پیش از رفتن به رخت‌خواب، از وسایل الکترونیکی و نمایشگرها، فاصله بگیرید و یک دستگاه نویز سفید در کنار خود داشته باشید تا به خواب راحت و سریع شما کمک کند.
در طول روز، هشت لیوان آب بنوشید و همیشه یک بطری آب در کنار خود داشته باشید تا نوشیدن آب برایتان راحت‌تر شود. اگر با آشامیدن آب معمولی، مشکل دارید؛ از آب میوه‌های طبیعی استفاده کنید یا شربت‌هایی را بنوشید که ضرر چندان زیادی روی سیستم بدنی شما ندارند. میتوانید تکه‌های میوه را در آب بیندازید و میل کنید.
۳- خود را از موقعیت دور نگه دارید
اگر می‌خواهید تصمیم‌گیرندهی بهتری باشید؛ گاهی لازم است به جای اینکه درگیر تصمیمگیری شوید، از بیرون به موقعیت نگاه کنید. وقتی از منظر یک ناظر به موقعیت نگاه میکنید، میتوانید تصمیمات را با دیدگاه گستردهتر و منطقیتری بررسی کنید؛ احتمالا گزینههای بیشتری برای تصمیمگیری خواهید داشت و همه جوانب انتخاب‌ها و تصمیم‌ها را می‌بینید. در این وضعیت، برای گرفتن تصمیم‌های سخت و گاها سازش‌کارانه‌تر آماده می‌شوید و حالت دفاعی و تعصبی خود را کنار می‌گذارید؛ به ویژه هنگامی که می‌دانید این تصمیم شما می‌تواند برای دیگران مفید و موثر باشد.
گاهی اوقات، احساسات زیادی در فرآیند تصمیمگیری دخیل هستند و حذف خود از موقعیت تصمیمگیری، حتی برای مدت کوتاهی، می‌تواند به شما کمک کند تا دوباره تمرکز کنید و حقایقی که روبروی شما است را بهتر ببینید.
۴- از اشتباهات دوری نکنید
یکی از بهترین روش‌های تصمیمگیری، مواجههی رودررو با اشتباهات خودتان است. به جای فرار از اشتباهات، از آن‌ها درس بگیرید. اشتباه کردن، لزوما منفی نیست؛ زیرا می‌تواند به شما اعتماد بیشتری نسبت به توانایی‌های خود، برای تصمیمگیری در آینده و براساس تجربیات قبلی‌تان بدهد.
۵- گزینههای معکوس را بررسی کنید
پیش از اینکه تصمیم نهایی خود را برای انجام کاری بگیرید؛ حتما گزینههای معکوس را نیز بررسی کنید. مهم این است که از تصمیمات خود مطمئن باشید و یک روش آن، بررسی گزینههای دیگر و اطمینان از رسیدن به بهترین تصمیم است. اگر انتخاب‌های دیگری دارید که هنوز به آن‌ها فکر نکردهاید؛ بهتر است خودتان را به چالش بکشید تا اگر یک باور قدیمی در درون‌تان هست که باعث بروز تصمیم‌های اشتباه می‌شود؛ آن را هم به چالش بکشید و درباره‌اش تجدیدنظر کنید. بررسی انتخاب‌های مختلف، به شما کمک می‌کند تا تصمیم‌های کاملی بگیرید و به عنوان یک تصمیم‌گیر قوی، مرتبا رشد کنید.
۶- بازخوردها را به اندازه دریافت کنید
در طول فرآیند تصمیمگیری، دنبال بازخوردها باشید و از دیگران درخواست بازخورد کنید ولی یک نکتهی ظریف وجود دارد که باید مراقب باشید. برخی از بازخوردها می‌توانند ارزشمند و راه‌گشا باشند؛ به ویژه اگر از سوی افرادی باشند که در موقعیت مشابه شما بودهاند و می‌توانند دربارهی نتایج و تجربیات خود با شما صحبت کنند. همچنین، گرفتن بازخورد از افرادی که شما به دلیل داشتن دانش یا تجربیات مفید، تحسین‌شان میکنید؛ بسیار تاثیرگذار است. افرادی که تحت تاثیر تصمیم شما هستند؛ گزینههای دیگری برای درخواست بازخورد خواهند بود؛ چون ممکن است چشم‌انداز و دیدگاهی به شما منتقل کنند که پیش‌تر نداشتید.
اما دریافت بازخورد بیش از حد، می‌تواند تصمیمگیری شما را سخت کند؛ زیرا با نظرات متفاوت زیادی روبرو می‌شوید که انتخاب از میان آن‌ها برای شما دشوار خواهد بود.
۷- خودتان را مشاور فرض کنید
برای تصمیمگیری بهتر، وانمود کنید که به یک دوست دربارهی چگونگی ادامهی مسیر، مشاوره می‌دهید. با انجام این کار، به اندازهی کافی از موقعیت تصمیمگیری خود، دور می‌شوید تا در تصمیمگیری، واقعیت‌های بیشتر و عینی‌تری را ببینید. مشاوره دادن به یک دوست، بسیار ساده‌تر از تصمیمگیری به جای آن دوست است. ضمن اینکه، شاید متوجه بشوید که با خودتان مهربان‌تر هستید و نسبت به نقش خود در انتخاب‌های مهم، مثبت‌تر ظاهر می‌شوید.
۸- احساسات خود را مدیریت کنید
قطعا باید احساسات در تصمیمگیری شما نقش داشته باشند اما اگر تمایل دارید تصمیمات بهتری بگیرید؛ اطمینان حاصل کنید که با هوش هیجانی رفتار میکنید نه صرفا با احساسات!
دقیقا مشابه دریافت بازخورد، در مدیریت احساسات هم باید به یک تعادل ظریف برسید. احساسات و هیجانات بیش از حد، می‌تواند قضاوت شما را تیره و تار کند و باعث شود تصمیم‌هایی بگیرید که اگر منطقی‌تر فکر می‌کردید؛ این تصمیم‌ها را نمی‌گرفتید.
این قضیه درباره هر دو نوع احساسات مثبت و منفی است. به عنوان مثال، اگر دربارهی چیزی بیش از حد هیجان‌زده هستید؛ بهتر است یک تصمیم عجولانه مبتنی بر این احساسات نگیرید و آن را به زمان دیگری موکول کنید یا براساس اینکه چقدر زمان دارید؛ تصمیم خود را به تعویق بیندازید.
۹- پیامدهای کوتاه مدت و بلندمدت را بسنجید
تقریبا هر تصمیمی، عواقب کوتاه مدت و بلندمدت دارد. مهم است وقتی به نتیجه می‌رسید؛ به هر دو سوی ماجرا فکر کرده باشید. ممکن است یک تصمیم، تبعات کوتاه مدت عالی داشته باشد ولی با نگاه کردن به عواقب بلندمدت آن، به همان اندازه فوق‌العاده نباشد یا برعکس.
مطمئن شوید به خوبی تصمیماتی را بررسی کردهاید که در کوتاه مدت، باعث بی‌نظمی یا ناراحتی و سختی کار و زندگی برای شما می‌شوند، ولی مزایای بلندمدت بسیار مفیدی دارند و ارزش داشت که آن مشکلات را تحمل کنید.
به عنوان مثال، اگر مدیری تصمیم به تغییر ساختمان شرکت بگیرد؛ ممکن است احساس کنید آواره شدهاید؛ زیرا مجبور هستید به طور موقت در مکانی کار کنید که اصلا مناسب شما نیست تا دفتر کار جدید، ساخته شود.
اما با تکمیل ساختمان جدید شرکت، یک فضای اداری و کاری منسجم و مناسب کار تیمی خواهید داشت و میتوانید از مزایای بزرگ آن، لذت ببرید.
۱۰- امکان تصمیمگیری ضعیف را بپذیرید
اگر می‌خواهید تبدیل به یک تصمیم‌گیرندهی بهتر شوید؛ باید خطرپذیری بیشتری داشته باشید و باور کنید هر تصمیمی که می‌گیرید؛ بهترین تصمیم نیست. باید با این واقعیت کنار بیایید تا در نخستین گام، یک احساس اطمینان نسبت به انتخاب‌ها و تصمیم‌های خود پیدا کنید. مزیت دانستن این واقعیت که شاید تصمیم ضعیفی می‌گیرید این است که اگر همه‌چیز درست پیش نرود و عدم موفقیت حاصل شود؛ آمادگی بیشتری برای گرفتن تصمیم اضطراری بعدی را دارید و میتوانید اصطلاحا سریعا به پلن B سوئیچ کنید و انعطافپذیر باشید.
۱۱- به ارزش‌های خود وفادار بمانید
وقتی در طول فرآیند تصمیمگیری، به ارزش‌های خود وفادار می‌مانید؛ مسیر پیش روی خود را بهتر دیده و تصمیم‌ها را براساس اهداف خودتان و وضعیتی که دوست دارید در بلندمدت به آن‌جا برسید؛ اتخاذ میکنید. وفادار ماندن به ارزش‌های خودتان، یک اعتماد به نفس برایتان به همراه خواهد داشت و کمک می‌کند تا تاثیرات تصمیم خود را به طور کامل بپذیرید؛ حتی اگر نتیجه مطابق انتظار نباشد.
۱۲- از دادهها استفاده کنید
برای گرفتن تصمیم‌های آگاهانه یا یافتن انتخاب‌های بیشتر و حتی در زمان‌هایی که به مدیران خود، پیشنهاداتی می‌دهید تا تصمیم بزرگی بگیرند؛ دادهها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید و از نتایج آن‌ها، استفاده کنید. دادهها و گزارش‌های تحلیلی مبتنی بر آن‌ها، می‌توانند به شما در تصمیمگیری براساس تاریخچه، روندها و پیش‌بینی‌ها کمک کنند.
دادهها و تحلیلهای آماری اجازه می‌دهند تا درک بهتری از نحوهی کار فرآیندها در گذشته داشته باشید و بینش‌های علمی پیدا کنید که فواید زیادی برایتان خواهند داشت.
این ترفندها را در زندگی و شغل خود به کار بگیرید تا با رشد مهارتهای تصمیم گیری، به موفقیت های بیشتری دست یابید.
دیدگاه خود را بنویسید