این روزها آن‌قدر درباره کلاب‌هاوس (Clubhouse) صحبت می‌شود و هدف موجی از خبرهای آن هستیم که ناخودآگاه دوست داریم درباره‌اش بیشتر بدانیم یا امتحانش کنیم و اپلیکیشن کلاب‌هاوس را دانلود و دنبال یک دعوت‌نامه بگردیم. به نظر می‌رسد همه کاربران فضای مجازی به این شبکه اجتماعی کوچ کردند و سیاست‌مداران، مدیران، برگزارکنندگان وبینارها و لایوها ترجیح می‌دهند در کلاب‌هاوس فعالیت‌های مجازی خود را ادامه دهند. جالب‌تر اینکه بدانید عمر این اپلیکیشن کمی بیشتر از یک سال است؛ اصلا نسخه اندروید و تحت وب و دسکتاپ ندارد؛ فقط با دعوت‌نامه می‌توانید وارد این شبکه اجتماعی شوید و به تازگی ارزش مالی آن به بیش از ۴ میلیارد دلار رسیده است. چگونه یک اپلیکیشن ساده چت صوتی می‌تواند این‌گونه مرزهای موفقیت و محبوبیت را بشکند و هر روز رکوردهای تازه‌ای بر جای بگذارد؟
محدودیت‌های دوست‌داشتنی
کلاب‌هاوس یک شبکه اجتماعی مبتنی بر چت صوتی است. شما از طریق یک دعوت‌نامه وارد کلاب‌هاوس شده و می‌توانید وارد اتاق‌هایی با موضوع‌های مختلف شوید. در آن اتاق‌ها، کاربران مشغول صحبت و تبادل‌نظر هستند. این اتاق‌های چت صوتی می‌توانند از چند نفر تا چندین هزار نفر باشند و توسط یک مدیر اتاق هدایت شوند. مدیر می‌تواند به هریک از کاربران داخل اتاق اجازه صحبت بدهد. خودتان می‌توانید به سادگی روم یا اتاق با موضوع‌های مختلف راه‌اندازی کنید و از دیگران دعوت به شرکت در آن‌ها و اشتراک‌گذاری نظرات‌شان داشته باشید.
در کلاب‌هاوس، برخلاف شبکه‌های اجتماعی رایج این روزها، خبری از عکس و ویدئو نیست. تمام چت‌های صوتی باید به صورت آنلاین و زنده باشند و ضبط نخواهند شد. برخلاف پادکست، همه‌چیز در لحظه اتفاق می‌افتد و همین موضوع باعث جذابیت بیشتر این شبکه اجتماعی شده است.
در زمان نگارش این مقاله فقط یک اپلیکیشن رسمی iOS برای کلاب‌هاوس عرضه شده است اما چندین اپلیکیشن شخص ثالث برای اندروید در دست تولید است. قرار است به‌زودی اپلیکیشن اندروید این شبکه اجتماعی هم رسما منتشر شود. نسخه تحت وب یا ویندوز و مک ندارد و سایت Clubhouse فقط برای دسترسی و ارسال دعوت‌نامه‌ها است.
هیاهوی کودکی یک ساله
باورنکردنی است ولی کلاب‌هاوس در بهار سال ۱۳۹۸ (آوریل ۲۰۲۰) توسط «پل دیویسون» و «روهان ست» از شرکت AlphaExploration راه‌اندازی شده است. یعنی کمی بیش از یک سال از عمر این شبکه اجتماعی می‌گذرد. این دو، کارآفرینانی موفق در سیلیکون‌ولی بودند و در کالیفرنیا زندگی می‌کردند.
جالب‌تر اینکه تا چندین ماه، فقط توسط برخی مدیران و کاربران استارتاپ‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گرفت و کاربران عمومی اصلا با آن آشنا نبودند. در دسامبر ۲۰۲۰ تعداد کاربران کلاب‌هاوس ۶۰۰ هزار نفر گزارش شده است ولی اکنون بیش از ۱۰ میلیون کاربر هفتگی دارد. زمانی که کلاب‌هاوس فقط ۱۵۰۰ کاربر داشت؛ سرمایه‌گذاران جسوری مانند «اندرسن هوروویتز» سرمایه‌گذاری ۱۲ میلیون دلاری روی آن انجام دادند و باعث رشد و پیشرفت سریع‌تر آن شدند. در ابتدای سال ۲۰۲۱ این شبکه اجتماعی فقط ۲ میلیون کاربر داشت ولی از همان زمان شیب دانلود اپلیکیشن و عضویت در آن به شدت صعودی و شبه عمودی شد.
شاید بپرسید هدف و ایده و انگیزه اولیه بنیان‌گذاران کلاب‌هاوس با وجود انواع پیام‌رسان‌های صوتی و تصویری یا قابلیت‌های چت‌رومی در اپلیکیشن‌هایی مانند اینستاگرام و واتساپ و گوگل دو و غیره چه بوده است؟ برای پاسخ‌گویی، باید نگاهی به تاریخ شکل‌گیری کلاب‌هاوس داشته باشیم. آوریل یا مارس ۲۰۲۰، زمان اوج‌گیری پاندمی ویروس کرونا و موجی از قرنطینه‌ها و دورکاری و جلسات آنلاین و کنفرانس‌های مجازی! دقیقا کلاب‌هاوس و به دنبال پر کردن خلا ارتباطات و گفت‌وگو و صحبت از راه دور میان کاربران بود. شاید در ابتدا هم موسسان این شبکه اجتماعی برنامه‌ای برای یونیکورن کردن سریع آن نداشتند و فقط می‌خواستند بستری برای ارتباط و گفت‌وگوی صوتی ساده کاربران در خانه ایجاد کنند.
چرا محبوبیت به این سرعت؟
بی‌شک یکی از مهم‌ترین دلایل معروفیت ناگهانی کلاب‌هاوس، حضور افراد بزرگ، تاثیرگذار و سلبریتی مانند بیل گیتس، ایلان ماسک، مارک زاکربرگ، دریک و کوین هارت در چت روم‌های این شبکه اجتماعی بود. در ایران هم حضور افراد بزرگ سیاسی از وزرا و سلبریتی‌های اجتماعی تا کاربران معروف شبکه‌های اجتماعی باعث سر زبان‌ها افتادن کلاب‌هاوس شد.
بزرگ‌ترین مزیت کلاب‌هاوس در راحت صحبت کردن و راحت شنیدن در لحظه است؛ بدون نیاز به عکس و ویدئو و ضبط صدا و مقدمات و دردسرهای دیگر شبکه‌های اجتماعی. هر کجا هستید؛ هر کاری می‌کنید؛ در هر وضعیتی هستید؛ مهم نیست فقط شروع به صحبت کنید و بعد گوش دهید. گاهی اوقات برای موفقیت، پیاده‌سازی یک ایده ساده و پیش پا افتاده چند ده ساله بهتر از پرورش یک ایده و محصول پیچیده و ناب و منحصربه‌فرد است.
برخی از کارشناسان، راز موفقیت کلاب‌هاوس را در مدل نیچ مارکتینگ (Niche Marketing) می‌دانند. نیچ مارکتینگ یا «بازاریابی جاویژه یا بازاریابی گوشه ای» روی بخش کوچکی از بازار برای رفع نیازهای یک گروه کوچک از کاربران و مخاطبان تمرکز دارد. به زبان ساده‌تر نیچ مارکتینگ یعنی محصول یا خدمات شما فقط برای گروه محدودی از مردم کارامد است. همین‌که فقط اپلیکیشن iOS این شبکه اجتماعی عرضه شده است؛ یعنی از الگوی نیچ مارکتینگ پیروی می‌کند.
اولین اتاق‌هایی که در کلاب‌هاوس راه‌اندازی شد؛ برای بحث‌های آموزشی و کاربردی بود. در آن‌ها مطالب جالبی بیان می‌شد که کاربران نیاز به شنیدن آن‌ها، به‌ویژه در اوقات بیکاری قرنطینه در خانه داشتند. تصور کنید همان‌طور که در خانه هستید و مشغول انجام کارهای خود هستید؛ چندین کارشناس درباره موضوع مورد علاقه شما صحبت کنند و شما فقط گوش کنید. نیازی به دانلود فایل صوتی یا ساخت پلی‌لیست یا عضویت در گروهی ندارید. هر زمان هم که خسته شدید یا فکر کردید بحث برایتان تکراری و کسل‌کننده است؛ اتاق را ترک می‌کنید و دنبال بحث دیگری می‌گردید. هیچ فضایی از گوشی شما نمی‌گیرد؛ کاملا آزادی عمل دارید که از یک چت روم به چت روم دیگری بروید و میان اتاق‌ها سرک بکشید؛ بدون اینکه نیازی باشد هزینه‌ای بدهید یا پاسخ‌گو باشید. در واقع، آسانی مصرف و نیاز نداشتن به کار خاصی باعث محبوبیت کلاب‌هاوس شده است.
به کجا چنین شتابان؟
کلاب‌هاوس به شدت شبیه به کافه است؛ شبیه به دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه یا گپ و گفت‌های دور یک میز!
انگار انسان هزاره سوم، به این گپ و گفت بیش از هر چیز دیگری نیاز دارد و کلاب‌هاوس به ساده‌ترین شکل ممکن آن را برطرف کرده است.
به علاوه اینکه کلاب‌هاوس به شدت اعتیادآور است؛ و اگر عضو این شبکه اجتماعی نباشید چون حس «عقب‌ماندگی» پیدا می‌کنید. از روش‌های اصلی تکنیک هک رشد شبکه‌های اجتماعی ایجاد این حس است. در کلاب هم همزمان که در اتاقی هستید؛ حس می‌کنید شاید در اتاق دیگری چیز جالب یا مفیدی می‌گویند و با توجه به ضبط نشدن صدا حس می‌کنید چیزی «در حال از دست رفتن» است اما شاید این من و شما هستیم که داریم از دست می‌رویم؛ نه چیز دیگر!
کلاب‌هاوس شروع یک جنگ بزرگ میان شبکه‌های اجتماعی و اپ‌ها بر سر گپ صوتی است. چنان‌که تلگرام سریعا قابلیت چت صوتی را فعال کرده است و احتمالا اینستاگرام و توییتر هم وارد این کارزار شوند و اتاق صحبت بسازند و این جنگ داغ‌تر شود. البته، هنوز برگ برنده اصلی در دست کلاب‌هاوس است؛ چون فقط صوتی است و نه چیز دیگر!
در آینده، این شبکه اجتماعی هم می‌تواند اتاق‌های بسیار بزرگ برای سمینار و سلبریتی‌ها و چهره‌ها، و اتاق‌های کوچک خانوادگی و دوستانه آزاد داشته باشد.فراموش نکنیم هدف از توسعه هر اپلیکیشنی، درآمدزایی است و کلاب‌هاوس هم سراغ تبلیغات و جریان‌سازی مالی و ابزارهای تقویت گردش پول خواهد رفت.
دیدگاه خود را بنویسید