چندان سخت نیست که بازار کار آینده را متعلق به فریلنسرها یا آزادکارها بدانیم. دورکاری یا انجام دادن کارها از راه دور و بیرون از شرکت به یک چشم‌انداز بزرگ و اصلی مشاغل تبدیل شده است. بسیاری از کسب‌وکارها طرح‌هایی برای آینده دارند تا از فریلنسرها بیشتر کمک بگیرند. هر روز فرصت‌های کاری و رشد جدید برای فریلنسرها فراهم می‌شود و آینده از آن مشاغل مستقل و چابک است.
در یک دهه اخیر، فضای کاری فریلنسرها به شدت رشد کرده است. در سال ۲۰۰۰ فریلنسرها فقط ۳ درصد کل جمعیت بازار کار را تشکیل می‌دادند ولی گزارش منتشر شده‌ای در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد تقریبا ۵ درصد بازار کار در ایالات متحده را تصاحب کردند. برخی گزارش‌های دیگر به بیش از ۵ درصد اعتقاد دارند و در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ بیشتر هم شده است. موسسه Novel Coworking که فضاهای کاری اشتراکی به کسب‌وکارها و آزادکارها اجاره می‌دهد؛ در مقالهای می‌گوید: «دنیای امروز بر مدار اتصال‌ها و ارتباطات سریع‌تر و دیجیتالی ساخته شده است. فریلنسرها و پیمان‌کاران بر محبوبیت خود در این فضا افزودند. امروزه اصلا جای تعجب ندارد که یک شرکت فقط چند کارمند رسمی داشته باشد و در صورت نیاز اقدام به همکاری و استخدام با نیروهای آزاد کند.»
اما پرسش اساسی که هم ذهن فریلنسرها و هم کسب‌وکارها را به خود مشغول کرده است این است که فضای تعامل میان این دو در آینده چگونه خواهد بود؟ فریلنسرها موفق به تغییر فضای کسب‌وکارها می‌شوند یا کارفرماها از فریلنسرها کارمندانی تمام وقت با ساعت کار مشخص و حقوق ثابت می‌سازند؟ تغییر و تحولات آینده براساس چه مبنا و معیارهایی است؟ چه پیش‌بینی‌هایی برای آینده خواهیم داشت؟ در این مطلب برخی از نظریه‌های مطرح شده را که پایه علمی و تجربی دارند و براساس آمار و گزارش‌های منتشر شده هستند مرور می‌کنیم:
افزایش فضاهای کاری اشتراکی
فضاهای کار مشترک کوورکینگ (Coworking) بسیاری از مشکلات امروزی فریلنسرها را حل می‌کند. بیشتر از ۴۵ درصد فریلنسرها گزارش دادند در تنهایی کار کردن یا نداشتن محل کار مشخص و مجهز باعث بروز مشکلاتی برایشان شده است. اغلب فریلنسرها در خانه راحت نیستند؛ فضای کار اختصاصی ندارند؛ گرفتار حواس‌پرتی می‌شوند و مشکلات دیگری که برای افراد دارای خانواده بیشتر و جدی‌تر هم است.
این عوامل باعث ایجاد فضاهای کاری اشتراکی بیشتری در چند سال گذشته شده است و بازار هم دوست دارد روی این ایده سرمایه‌گذاری کند. در مناطق پرجمعیت و متراکم، درخواست برای فضای کار مشترک زیاد است. فریلنسرها با توجه به روحیات و نیازهای‌شان از کوورکینگ‌ها استقبال می‌کنند و حتی به دنبال گرفتن پروژه‌های مشترک با دیگر فریلنسرها در این فضاهای کاری هستند. در آینده شاهد افزایش و رشد کوورکینگ‌ها خواهیم بود.
کاهش ساعت مزدکاری
روند بازار کار نشان می‌دهد در آینده افراد کمتری حاضر خواهند شد که به صورت ساعتی برای شرکت‌ها و کارفرماها کار کنند و بیشتر تمایل به برداشتن پروژه یا ارائه محصول و خدمات دارند. یک نویسنده ترجیح می‌دهد برای نوشتن هر کلمه ۵ سنت دریافت کند تا اینکه ساعتی ۵۰ دلار بگیرد. این روش برای فریلنسرها بسیار مقرون‌به‌صرفه است و سختی‌های کمتری دارد. کار ساعتی برای نسل جدید فریلنسرها بسیار سخت‌تر است و سود کمتری عایدشان می‌کند. بسیاری از آزادکاران به سوی کارهای پروژه‌ای و محصول‌محور می‌روند یا اینکه دستمزد کار ساعتی خود را افزایش خواهند داد؛ به‌ویژه اگر فردی معروف باشند و کار با کیفیتی ارائه می‌دهند. در آینده شاهد افزایش قابل توجه هزینه کار ساعتی در این فضا خواهیم بود؛ چون فریلنسرها باید هزینه جانبی نسبتا بالایی مانند هزینه اینترنت، اجاره مکان و فضای کار، هزینه خرید تجهیزات دیجیتالی و در برخی کشورها هزینه مالیات و عوارض را جبران کنند.
بازار کار و هوش مصنوعی
هوش مصنوعی یک تهدید بزرگ برای بازار کار در آینده است. بسیاری از گروهای کارگری، مشاغل‌ها و کارمندان نگران از دست دادن کار خود در اثر ورود ابزارهای AI هستند. اگرچه فریلنسرها هم از این بابت نگرانی‌هایی دارند و یک نظرسنجی پی‌پال نشان می‌دهد نزدیک به ۴۰ درصد فریلنسرها نگران تغییر تعادل درخواست و تقاضا در بازار کار هستند ولی هوش مصنوعی کمتر می‌تواند روی بازار کار آن‌ها نفوذ داشته باشد. «رید هوفمن»، بنیان‌گزار لینکدین طی یک گفت‌وگو با سایت «فست کمپانی» می‌گوید: «یک بخش اساسی در کار فریلنسری، برقراری ارتباط سریع با مشتری و بعد مشخص کردن مشخصات کار و تمرکز روی آن برای تحویل سریع است. هوش مصنوعی فعلا نمی‌تواند این روند را مختل کند و رقیبی برای فریلنسرها باشد.»
در حقیقت، فریلنسرها بیشتر از هوش مصنوعی، در واقع نگران پایداری گروه‌های کاربری یا مشتریان هستند و تمایل دارند وضعیت بازار کار اجازه دهد مشتریان سابق خود را حفظ کنند و با آن‌ها پروژه‌های جدیدی پیش ببرند.
استفان کسیریل، مدیرعامل سایت معروف آزادکاری Upwork نیز معتقد است بازار کار فریلنسرها در برابر تغییرات هوش مصنوعی مقاوم خواهد بود. او می‌گوید افراد متخصص و دارای مهارت که تصمیم می‌گیرند رئیس خود باشند؛ خوب می‌دانند چگونه باید اوضاع را کنترل کنند و سرنوشت خود را به دست بگیرند. این افراد هر روز خلاقیت‌ها، ایده‌ها و پیشنهادهای جدیدی دارند تا تنگناها و محدودیت‌ها را بشکافند و پیش بروند. آن‌ها از چالش، رقابت و تغییر استقبال می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود همیشه یک گام از هوش مصنوعی جلوتر باشند.
نیاز بیشتر به مهارت‌های تخصصی
هرچه به سوی آینده پیش می‌رویم؛ شرکت‌ها به تخصصها و مهارت‌های خاص بیشتری نیاز پیدا می‌کنند و حاضر می‌شوند برای آن‌ها بهای بیشتری پرداخت کنند و طی پروژه‌های برون‌سپاری از این مهارتها بهرهمند شوند. این یک وضعیت برنده – برنده برای هر دو طرف است. فریلنسرها مدام تخصصها و مهارت‌های خود را توسعه می‌دهند؛ با پروژه‌های بیشتری که انجام داده‌اند تجربه لازم و کافی را کسب می‌کنند و از سوی دیگر کسب‌وکارها فرصت طلایی استفاده از این مهارتها و تخصصها را پیدا خواهند کرد. بازار کار آینده برای متخصصان جذاب‌تر است ولی این افراد حاضر نیستند کارمند ثابت شوند؛ بلکه کار مستقل را بیشتر می‌پسندند. برای بسیاری از شرکت‌ها استخدام یک نویسنده تخصصی در یک حوزه، برنامه‌نویس و گرافیست تمام وقت معنی ندارد ولی هر زمان که به این تخصصها نیاز پیدا کردند؛ می‌توانند سریعا یک پروژه تعریف و برای آن در بازار دنبال مناسب‌ترین گزینه باشند. پس، در آینده هم فریلنسرهای حرفه‌ای‌تر با مهارت‌های تخصصی‌تر و جزئی‌تر خواهیم داشت و هم کسب‌وکارها دنبال چنین افرادی می‌روند.
محو شدن مرزهای فریلنسری و کارمندی تمام وقت
همین‌طور که فریلنسرها باتجربه‌تر و حرفه‌ای‌تر می‌شوند؛ نسبت به مشتریان و پروژه‌های خود سخت‌گیرتر خواهند شد. در انتخاب یک کار و پروژه دقت زیادی داشته و کاملا روی مدیریت پروژه نظارت و تسلط دارند. همین موضوع باعث می‌شود ارتباط قوی‌تری میان کارفرماها و فریلنسرها شکل بگیرد و مرزهای یک فریلنسر با کارمند ثابت و تمام وقت به مرور زمان محو شود. یعنی در آینده شاهد فریلنسرهایی خواهیم بود که هر روز صبح از خانه بیرون زده و به شرکت کارفرما می‌روند و آن‌جا پروژه‌ها و کارها را پیش می‌برند و بعدازظهر هم دوباره به خانه برمی‌گردند. آیا این‌ها کارمند تمام وقت هستند؟ خیر؛ بلکه فریلنسرهایی هستند که در اغلب پروژه‌هایی با زمان و کار مشخص برای شرکت‌ها کار می‌کنند. حتی پیش‌بینی می‌شود شاهد شکل‌گیری تیم‌های فریلنسری یا شرکت‌های کوچک آزادکاری در درون شرکت‌های بزرگ و سازمان‌های عریض و طویل باشیم. شرکت‌ها حاضر می‌شوند بخشی از فضای کار خود را در اختیار فریلنسرها قرار دهند ولی در عوض باید مطمئن باشند پروژه‌های آن‌ها به موقع و با کیفیت بالایی تحویل داده خواهند شد.
فناوری در خدمت فریلنسرها
همان‌طور که فناوری در چند سال اخیر، باعث رشد سریع فضای کار فریلنسرها شده است و شاهد ابزارهای دورکاری مانند گوگل داکس، دراپ‌‌باکس، مایکروسافت تیم‌ورکز، تریلر، اسلاک و غیره بودیم؛ در آینده ابزارهای آنلاین و فناوری‌های پیشرفته بیشتری برای فریلنسرها توسعه داده خواهد شد. مدیرعامل وب‌سایت Planet می‌گوید: «امروز کسب‌وکارها دنبال روش‌هایی برای ارتباط قوی‌تر و بهتر با فریلنسرها هستند. آن‌ها از دورکاری و کارِ غیرحضوری استقبال می‌کنند ولی نگران از دست رفتن زمان یا کیفیت پایین کار هم هستند. فناوری می‌تواند این مشکل را برطرف کند.» به مرور فریلنسرها هم یاد می‌گیرند چگونه گزارش کار بدهند و مهم‌تر اینکه عادت می‌کنند همیشه یک گزارش مختصر ولی کلیدی برای کارفرما بفرستند تا روند رو به جلوی کار را نشان دهد. در قراردادها و مشخصات پروژه‌های خود فرآیندهایی تعیین می‌کنند تا با استفاده از ابزارهای فناورانه هر دو طرف نظارت بالایی روی کار داشته باشند و فاصله‌های فیزیکی عملا برداشته شود. یکی از مدیران Upwork پیش‌بینی می‌کند در آینده همه کارمندان شرکت‌ها در خانه باشند ولی زیر نظر مدیران خود پروژه‌ها را پیش ببرند.
دیدگاه خود را بنویسید