نام آی‌بی‌ام با فناوری و اختراع پیوند خورده است؛ شرکتی که صد سالگی خود را پشت سر گذاشته و هنوز از تکاپو برای معرفی ایده‌های نو نیفتاده است. هر ساله تمام کارشناسان و مدیران شرکت‌ها در سراسر جهان چشم به گزارش این شرکت می‌دوزند تا بدانند در پنج سال آینده چه فناوری‌ها و تحولاتی را شاهد خواهند بود و براساس آن‌ها استراتژی کاری آینده شرکت را طرح‌ریزی کنند. هنوز مین‌فریم‌ها و ابرکامپیوترهای این شرکت بالاترین رتبه‌ها را کسب می‌کنند و در ده ابرکامپیوتر اول دنیا فقط چند ابرکامپیوتر توسط آی‌بی‌ام ساخته نشده است. آی‌بی‌ام هر ساله فهرست بلندبالایی از فناوری‌های نوین معرفی می‌کند که دنیا را تغییر می‌دهند و زندگی مردم را راحت‌تر و کیفیت را بالاتر می‌برند.
شناسنامه یک نابغه ایرانی
طبعاً استخدام در چنین شرکتی سخت و کار در آن پیچیده خواهد بود و علاوه بر هوش و ذکاوت، به تلاش و پشتکار فراوان نیاز دارد.
در چنین شرایطی ترقی و دستیابی به مدیر ارشدی شرکت آی‌بی‌ام فقط از دست نابغه‌ها برمی‌آید. ولی یک ایرانی نابغه به این مقام دست یافته است و بالاتر از آن دنیا را تغییر داده است. بیژن داوری متولد 1954 (1337 شمسی) در تهران است؛ همان سالی که دانشمندان شرکت Texas Instrument تغییرات عمده‌ای در ترانزیستورهای رادیویی به عنوان مهم‌ترین قطعه ساخت پردازنده‌های کامپیوتری و نیمه رساناها پدید آوردند.
بیژن در 11 سالگی پدر خود را از دست می‌دهد ولی در همان سال موفق به دیدن و کار با اولین ترانزیستور رادیویی عمرش می‌شود.
بیژن درباره این اتفاق بزرگ زندگی‌اش می‌گوید: «بسیار کوچک و ظریف بود. من به خوبی می‌توانستم بفهمم این ترانزیستور می‌تواند قواعد بازی را عوض کند و به همین دلیل علاقه‌مندش شدم و شروع به کار کردم.»
بیژن در سال 1984 (سی سالگی) مدرک دکترای خود را در رشته مهندسی الکترونیک از دانشگاه پلی‌تکنیک رنسلیر امریکا دریافت می‌کند. وی سپس در شرکت آی‌بی‌ام به عنوان یک محقق استخدام می‌شود و خیلی زود نبوغ و استعداد خود را در این شرکت بروز داده و می‌تواند در بخش فناوری‌های آینده ادامه کار دهد.
روند رشد بیژن داوری در این شرکت بسیار سریع بود به طوری که در سال 1996 از وی به عنوان یک دانشمند برجسته آی‌بی‌ام نام برده می‌شود و مدیریت پروژه تحقیقاتی دستگاه‌های نیمه‌رسانا را می‌پذیرد.
بیژن در سال 1998 سمت مدیر ارشد شرکت آی‌بی‌ام و در سال 2003 سمت معاون ارشد فناوری‌های آینده آی‌بی‌ام را اخذ می‌کند و تا سال 2008 در این سمت فعالیت دارد. این ایرانی دانشمند پس از سال 2008 سمت‌های اجرایی خود را کاسته و بیشتر روی تحقیق درباره پیاده‌سازی‌های جدیدی از فلزات مانند مس و سیلیکون متمرکز می‌شود.
هدف وی از این تحقیقات رسیدن به توان مصرفی کمتر با بازدهی بیشتر روی عایق‌ها و ساخت تراشه‌های کوچک‌تر است. از وی تا کنون بیش از 70 مقاله علمی منتشر شده است و در جوامع بین‌المللی به عنوان یکی از صاحب‌نظران چیپ‌ست‌های کامپیوتری شناخته می‌شود.
داوری در سال 1996 به خاطر تلاشش برای توسعه دستگاه‌های الکترونیکی برنده جایزه موسسه معروف IEEE شده و افتخار بزرگی برای آی‌بی‌ام کسب می‌کند. وی هم‌اکنون در سمت معاون ارشد آی‌بی‌ام در مرکز تحقیقات پیشرفته واتسون است و روی پروژه‌های نسل آینده کامپیوترهای محاسباتی کار می‌کند.
تغییردهنده دنیای محاسبات
بیژن می‌خواست تغییردهنده بازی باشد. به همین خاطر به سراغ نیمه‌رساناهای با ولتاژ مصرفی کم ولی کارایی بالا یعنی CMOS رفت که مهم‌ترین مشخصه پردازنده‌های کامپیوتری بودند.
داوری درباره این علاقه‌مندی‌اش می‌گوید: «همیشه دوست داشتم بدانم چگونه می‌توان عملکرد CMOS را تغییر داد به طوری که کارکردهای پیشرفته‌تری داشته باشد و بتواند کارهای غیرمعمول انجام دهد.»
داوری و تیم تحقیقاتی‌اش یکی از اصلی‌ترین مفاهیم موجود یعنی استفاده بیشتر از ولتاژ و دستیابی به کارایی بالاتر را تغییر دادند.
او می‌گوید: «تصور عمومی این بود که هرچه ولتاژ CMOS بالاتر باشد، قدرتمندتر است و هیچ‌کس روی ولتاژ پایین تمرکز نمی‌کرد.» اما تیم تحقیقاتی داوری ثابت کرد با ولتاژ پایین و البته کوچک‌تر کردن اندازه تراشه و ترانزیستور می‌توان به کارایی بالاتر دست یافت.
امروزه برای ما ثابت شده است که می‌توان روی کوچک‌ترین تراشه‌ها با ولتاژ کم سرعت‌های چند گیگاهرتزی داشت اما رسیدن به این فناوری در دهه 1990 بسیار پیشرو و آینده‌نگرانه بوده است. کاری که داوری موفق به انجام آن شد و به همین خاطر از او در اینترنت و بسیاری از مراکز علمی به عنوان توسعه‌دهنده بزرگ پردازنده‌های کامپیوتری یاد می‌شود.
اما این نابغه اکنون مشغول چه کاری است و می‌خواهد چه چیزی را تغییر دهد؟ سایت رسمی شرکت آی‌بی‌ام می‌گوید بیژن داوری روی فناوری‌های پیشرفته در سطح سیستم کار می‌کند و معاون ارشد بخش فناوری‌ها و سیستم‌های نسل آینده (Next Generation Computer) است.
در این بخش روی پردازنده‌های نوری و ترکیب و ادغام آن‌ها با تجهیزات الکترونیکی کار می‌شود. سیلیکون فتونیک یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای آی‌بی‌ام در چند سال اخیر بوده که می‌تواند تاثیرات شگرفی در سرعت و انتقال اطلاعات روی شبکه و اینترنت بگذارد و دستگاه‌ها را وادار کند صدها برابر سریع‌تر کار کنند.
همچنین پردازش موازی در سطح سیستم و نرم‌افزار یکی دیگر از کارهای بیژن داوری است. داوری درباره آینده این فناوری‌ها می‌گوید: «ما در نهایت قادر خواهیم بود با نرم‌افزارهای بسیار قدرتمند و تخصصی به کلاود و بی‌سیم متصل شویم.»
وقتی از داوری درباره تغییراتی که در دنیای پردازنده‌ها به وجود آورده سوال می‌کنیم این‌طور جواب می‌دهد: «شما می‌توانید در یک بازی فوتبال شرکت کنید و با نتیجه مساوی از زمین خارج شوید اما در بازی فناوری این‌طور نیست. تفاوت میان دنیای واقعی و دنیای محاسباتی این‌گونه است. در ابتدا بسیاری از چیزها مبهم و گنگ هستند اما در نهایت باید پیروز شوید.»
موسسه IEEE که یکی از بزرگ‌ترین مراکز علمی جهان است در سایت خود درباره بیژن داوری این‌گونه نوشته است: «او پیشتاز کوچک‌سازی دستگاه‌های نیمه هادی بود که دنیای محاسباتی و کامپیوتری را تغییر دادند.»
داوری در اواسط دهه 1980 اولین چیپ‌ست سرعت بالا، ولتاژ کم و عملکرد قدرتمند مبتنی بر CMOS را ساخت که مبنای کار کامپیوترهای پرسرعت، دستگاه‌های همراه، دستگاه‌های الکترونیکی مبتنی بر باتری و کامپیوترهای قابل حمل کنونی است. موفقیت‌های وی به اینجا ختم نمی‌شود و باید به رهبری او در ارائه فناوری‌های دو قطبی در ابرکامپیوترهای IBM که اکنون نیز در سرورهای پرسرعت یونیکس این شرکت استفاده می‌شوند و ادامه طراحی CMOSهای کم مصرف ولی با توان بالا اشاره کرد.
همچنین داوری مدیر تیم تحقیقاتی بوده که توانسته‌اند سوییچ‌های کم مصرف شبکه، اینترکانکشن‌های مسی، فناوری‌های سیلیکون روی عایق و حافظه‌های منطقی جاسازی‌شده پرقدرت را بسازند. تمامی این فناوری‌ها در پس‌زمینه مراکزداده و اینترنت استفاده می‌شوند.»
دیدگاه خود را بنویسید