مقالات

هیچ دو مرکزداده‌ای در طراحی، کاربردها و داده‌هایی که در شبکه، محاسبات و زیرساخت‌های ذخیره‌سازی استفاده می‌کنند؛ با هم مشترک یا شبیه به هم نیستند. اما می‌توان مراکزداده را در ۵ دسته‌بندی کلی گنجاند. بسیاری از فعالان صنعت IT به درستی نمی‌دانند فرق این ۵ نوع مرکزداده رایج چیست؟ مثلا، تفاوت مرکزداده Enterprise با مرکزداده Hyperscale دقیقا چیست یا مرکزداده سنتی با مرکزداده لبه شبکه چه تفاوت‌های اساسی دارند؟ مراکزداده کلوکیشن با این مراکزداده چه تفاوت‌هایی دارد یا تفاوت مراکزداده ماژولار و سیار با مراکزداده اج چیست. در این مطلب، می‌خواهیم به طور مختصر، ۵ نوع مرکزداده رایج بازار را تعریف کرده و تفاوت‌های آن‌ها را مشخص کنیم.

غول‌های فناوری در حال اسباب‌کشی به متاورس هستند؛ سرمایه‌گذاران سریعا در حال جستجوي ایده‌ها و زمینه‌های جدید متاورس هستند؛ زمین در متاورس می‌خرند و بانک تاسیس می‌کنند و فروشگاه می‌زنند. متاورس همچون یک قاره جدید کشف شده در کره زمین است و هر کسب‌وکار، گروه يا فردی بتواند زودتر به آنجا برسد، زمین و منابع و گنج بیشتری خواهد داشت. آینده بی‌شک متعلق به متاورس است و دنیای واقعی و فیزیکی دیگر برای بازیگران دنیای مجازی، جذاب نیست. اما پشت همه این غوغاهای متاورس، یک فناوری و موجود کاملا واقعی خفته است. متاورس بدون آن هیچ نیست و شرکت‌ها بدون توسعه آن؛ دست‌شان به زمین‌های بکر متاورس نمی‌رسد!

در بخش نخست، اشاره کردیم اولین نسخه واتساپ در می ۲۰۰۹ منتشر شد که اصلا موفقیت‌آمیز نبود. این نسخه به قدری ناامیدانه بود و با شکست روبرو شد که «جان کوم» کلا می‌خواست توسعه این اپلیکیشن را کنار گذاشته و به دنبال شغل جدید دیگری برود. «بریان اکتون» به او گفت چند ماه دیگر صبر کند و همیشه نسخه‌های اول با شکست روبرو می‌شوند. انتشار قابلیت «پوش نوتفیکیشن» برای iOS 3.0 از سوی اپل، ایده جدید به آن‌ها داد تا هر فرد با تغییر استاتوس خود، سایرین را به طور خودکار فورا متوجه كند. این ویژگی باعث شد دوستان «جان کوم» شروع به استفاده از واتساپ کنند و هریک برای خودشان یک وضعیت جدی یا خنده‌دار بگذارند. نسخه دوم واتساپ به فاصله کمی از نسخه اول و با تاکید روی قابلیت‌های پیام‌رسانی آنی در سال ۲۰۰۹ منتشر شد و در فاصله کمی توانست ۲۵۰ هزار دانلود داشته باشد.

مراکزداده ساختمان‌ها و ساختارهای پیچیده و چندوجهی دارند؛ به این معنی که باید پارامترها و معیارهای مختلفی که گاها با یکدیگر در تضاد هستند؛ همزمان در طراحی یک مرکزداده در نظر گرفته شوند. لزوما ساخت مراکزداده بزرگ با تعداد زیادی سرور خوب نیست و در عین حال، شما باید مرکزداده‌ای طراحی کنید که هر روز بتوان آن را گسترش داد و رک و سرور بیشتری در آن نصب کرد. یا اینکه طراحی مراکزداده باید به گونه‌ای باشد که کاملا در مصرف انرژی صرفه‌جویی کند ولی در عین حال، شما باید در محیط مرکزداده، تهویه جریان هوا داشته باشید. همین مسایل، طراحی مراکزداده را دشوار کرده است.

برای بسیاری از مردم نه گفتن آسان نیست ولی برای مدیران بزرگ یک مهارت مهم است

تقریبا همه از اهمیت مراکزداده مطلع هستند و متوجه شدند این سیستم‌ها در دنیای مدرن و متصلی که امروزه داریم؛ چه نقش بزرگ و تاثیرگذاری ایفا می‌کنند. با این حال، اگر بدانید هریک از ما چقدر وابسته به مراکزداده هستیم و در طی یک روز، چندین بار به مراکزداده وصل می‌شویم؛ برایتان شگفت‌انگیز خواهد بود. گزارش IDC می‌گوید تا سال ۲۰۲۵ نزدیک به ۶ میلیارد نفر به اینترنت متصل هستند و هریک از آن‌ها تقریبا هر روز ۵ هزار بار از طریق دفتر کار، خانه، خودرو و دستگاه‌های متصل به سرویس‌های ابری به مراکزداده متصل خواهند شد؛ تقریبا سه برابر میزان دفعاتی که اکنون طی یک روز به مراکزداده وصل می‌شویم. این میزان استفاده گسترده از مراکزداده به همراه میلیاردها نود اینترنت اشیا که دائما در حال تولید اطلاعات هستند؛ باعث شده پیش‌بینی‌ها از تولید ۱۷۵ زتابایت داده در هر سال تا سال ۲۰۲۵ خبر بدهند؛ تولید داده‌ای که همواره رو به رشد است و متوقف نمی‌شود.

سال ۲۰۲۲ برای صنعت مرکزداده یک سال ویژه است. هنوز همه‌گیری کووید-۱۹ به پایان نرسیده است و آموزش‌های آنلاین، جلسات ویدئوکنفرانس، کلاس مجازی و کار در خانه‌ها برقرار هستند که از نظر ترافیکی فشار مضاعفی بر مراکزداده وارد می‌کنند. شبکه‌های 5G به سرعت در حال توسعه هستند و متاورس، دنیای مجازی جدید بزرگان فناوری، اولین گام‌هایش را برداشته است و اینها همه به مراکزداده متراکم‌تر، محاسبات بیشتر، ذخیره‌سازی بیشتر و تاخیر کمتر نیاز دارند.

یوپی‌اس‌های با ولتاژ متوسط (Medium Voltage) و فناوری‌های پیل‌های سوختی این پتانسیل را دارند که مراکزداده را همیشه از نظر تامین برق در دسترس قرار دهند و در عین حال، باعث کاهش مصرف انرژی و انتشار کربن شوند. به نظر می‌رسد دیتاسنترهای نسل بعدی حتما باید روی این دو رویکرد تازه سرمایه‌گذاری کنند و راهکارهای مبتنی بر آن‌ها را توسعه دهند.

شاید این روزها واتساپ پر سروصدا و جنجالی ظاهر شده باشد و حرف و حدیث‌ها درباره حریم خصوصی کاربرانش تمام‌شدنی نباشند ولی به استناد آمار، با داشتن بیش از ۲ میلیارد کاربر هنوز محبوب‌ترین پیام‌رسان دنیا است. اکنون، واتساپ متعلق به شرکت فیسبوک است ولی فیسبوک خالق آن نبوده است و اتفاقا یکی از هیجان‌انگیزترین داستان‌های پیدایش را در میان اپلیکیشن‌های موبایل دارد.

باید روی کدام بخش از مرکزداده خود سرمایه‌گذاری کنید؟ در اولویت نخست سرمایه‌گذاری شما مسائل انطباق قرار دارند یا افزایش بهره‌وری و کارایی؟ آیا مرکزداده شما با مشکل بزرگ‌تری مانند مصرف برق یا سیستم سرمایشی روبرو است که نیازمند توجه و رفع آنی هستند؟ این پرسش‌ها برای غالب مراکزداده مطرح است. در واقع، بسیاری از مدیران مراکزداده با چالش سرمایه‌گذاری و مدیریت هزینه‌ها روبرو هستند و چون کنترل کامل و دقیقی روی جزئیات زیرساخت‌های حیاتی خود ندارند؛ سردرگم بوده و نمی‌توانند درست تصمیم‌گیری کنند!